Explainer: 62 વર્ષમાં 38 હજારથી વધુ ટ્રેન અકસ્માત... રેલ્વે અકસ્માતોની ગાડી કેમ અટકતા નથી?

Kanchanjungha Express Accident: પશ્ચિમ બંગાળમાં સોમવારે સવારે એક મોટો ટ્રેન અકસ્માત થયો હતો. અહીં ન્યૂ જલપાઈગુડીમાં એક માલગાડીએ કંચનજંગા એક્સપ્રેસને ટક્કર મારી હતી. ટ્રેન અથડાતાં ઘણી બોગી પાટા પરથી ઉતરી ગઈ હતી. આ અકસ્માતમાં અત્યાર સુધીમાં નવ લોકોના મોત થયા છે. 50થી વધુ લોકો ઘાયલ હોવાનું કહેવાય છે. મળતી માહિતી મુજબ આ અકસ્માત સવારે 9 વાગ્યાની આસપાસ થયો હતો. કંચનજંગા એક્સપ્રેસ અગરતલાથી સિયાલદહ જઈ રહી હતી. ત્યારે પાછળથી આવતી એક માલગાડીએ તેને ટક્કર મારી હતી.

દર વર્ષે કેટલા અકસ્માતો થાય છે?

સરકારનો દાવો છે કે 2004 થી 2014 વચ્ચે દર વર્ષે સરેરાશ 171 રેલ અકસ્માતો થયા હતા. જ્યારે 2014 થી 2023 વચ્ચે દર વર્ષે સરેરાશ 71 રેલ અકસ્માતો થયા હતા. આંકડા દર્શાવે છે કે છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં ભારતમાં ટ્રેન અકસ્માતમાં ઘટાડો થયો છે. રેલવેના યર બુક અનુસાર કેટલા અકસ્માત થયા છે.

વર્ષ	અકસ્માત
1960-61થી 1970-71	14,769
1971-72થી 1981-82	9,968
1982-83થી 1992-93	7,013
1993-94થી 2003-04	4,620
2004-05થી 2014-15	1,853
2015-16થી 2021-22	449

અકસ્માતમાં કેટલા મૃત્યુ થયા?

2021-22 માટે રેલ્વેની યર બુક અનુસાર, 2017-18 અને 2021-22 વચ્ચેના પાંચ વર્ષમાં 53 લોકોના મોત થયા છે. જ્યારે 390 લોકો ઘાયલ થયા છે. ડેટા દર્શાવે છે કે 2019-20 અને 2020-21માં ટ્રેન અકસ્માતમાં એક પણ મૃત્યુ થયું નથી. જો કે, આ તે સમય હતો જ્યારે કોવિડ રોગચાળો સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાઈ રહ્યો હતો અને ટ્રેનો પણ થોડા મહિનાઓ માટે બંધ હતી. પાંચ વર્ષમાં ટ્રેન અકસ્માતમાં 53 લોકોના મોત થયા અને રેલ્વેએ અકસ્માતમાં માર્યા ગયેલા અને ઘાયલ થયેલા લોકોના પરિવારજનોને લગભગ 14 કરોડ રૂપિયાનું વળતર આપ્યું છે.

વર્ષ	મૌત	ઘાયલ	વળતર
2017-18	28	182	1.88 કરોડ
2018-19	16	90	6.41 કરોડ
2019-20	0	73	3.76 કરોડ
2020-21	0	0	1.04 કરોડ
2021-22	9	45	85.88 કરોડ

સરકાર શું કરી રહી છે?

રેલ્વે એ ભારતની જીવાદોરી છે. દરરોજ 2.5 કરોડથી વધુ મુસાફરો ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે. એટલું જ નહીં 28 લાખ ટનથી વધુ માલસામાનની પણ હેરફેર થાય છે. અમેરિકા, રશિયા અને ચીન પછી ભારત વિશ્વમાં ચોથા નંબરનું સૌથી લાંબુ રેલ નેટવર્ક ધરાવે છે. આવા સંજોગોમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે આવા અકસ્માતોને રોકવા માટે સરકાર શું કરી રહી છે? બે ટ્રેનો વચ્ચે ટક્કર ન થાય તે માટે સરકારે 'કવચ' સિસ્ટમ શરૂ કરી છે. રેલ કવચ એ ઓટોમેટિક ટ્રેન પ્રોટેક્શન સિસ્ટમ છે. ટ્રેનની સ્પીડને એન્જિન અને ટ્રેકમાં લગાવેલા આ ઉપકરણ દ્વારા નિયંત્રિત કરવામાં આવે છે. આ કારણે જ્યારે ખતરાની આશંકા થાય છે ત્યારે ટ્રેન આપોઆપ બ્રેક મારી દે છે.

Vadodara: 'વોટ ન મળે એ વિસ્તારમાં ગ્રાન્ટ ન ફાળવતા', વડોદરા શહેર ભાજપ પ્રમુખનો સ્ટેજ પરથી બફાટ

એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે જો બે એન્જિનને આર્મર સિસ્ટમ સાથે ફીટ કરવામાં આવે તો તે ટકરાશે નહીં. જો એક જ ટ્રેક પર બે ટ્રેન સામસામે આવી રહી હોય તો બખ્તર સક્રિય થઈ જાય છે. થ્રોટલ બ્રેકિંગ સિસ્ટમને પણ સક્રિય કરે છે. જેના કારણે ઓટોમેટિક બ્રેક લગાવવામાં આવે છે અને બંને ટ્રેનો ચોક્કસ અંતરે ઉભી રહે છે. અત્યાર સુધીમાં માત્ર 139 લોકો એન્જિન કવચ સિસ્ટમ સાથે ફીટ કરવામાં આવ્યા છે.