ઉદ્ધવની મેજબાનની, ડ્રાઈવિંગ સીટ પર લાલૂ… મુંબઈ બેઠકથી કઈ દિશામાં ચાલી INDIA ની ગાડી?

સૌ પ્રથમ સંયોજક વિશે વાત કરીએ. બિહારના ગોપાલગંજ જિલ્લાના તેમના વતન ગામમાં નીતિશ કુમારને સંયોજક બનાવવાના સવાલ પર લાલુ યાદવે કહ્યું હતું કે એક નહીં પરંતુ અનેક કન્વીનર બનાવવામાં આવશે. મુંબઈની બેઠક બાદ સંકલન સમિતિના 14 સભ્યોના નામ સામે આવ્યા હતા. બેઠક બાદ ઉદ્ધવ ઠાકરેએ પણ સ્પષ્ટ કહ્યું કે મહાગઠબંધનને અત્યારે કન્વીનરની જરૂર નથી.

નિષ્ણાતો કહે છે કે સંકલન સમિતિ અને સંયોજકની જાહેરાતની કોઈ જરૂર નથી, આ નિવેદનો સૂચવે છે કે ગઠબંધન હવે બહુવિધ સંયોજકો સાથેની ફોર્મ્યુલા પર આગળ વધ્યું છે. ગઠબંધનના ઘટક પક્ષો વચ્ચે સંકલન સ્થાપિત કરવાની જવાબદારી સંકલન સમિતિની રહેશે. જેડીયુના લલન સિંહ 14 સભ્યો સાથે આ સમિતિમાં છે અને તેજસ્વી યાદવ પણ છે. મતલબ કે આરજેડી અને જેડીયુ વચ્ચે સમાનતા છે.

સુરેન્દ્રનગરમાં 28 વર્ષ પહેલા ગેરકાયદેસર આવેલા 50થી વધુ પાકિસ્તાનીઓ કેમ દયનીય સ્થિતિમાં જીવવા મજબૂર?

મુંબઈની બેઠકની ખાસ વાત શું?

રાજકીય વિશ્લેષક રાશિદ કિદવાઈ કહે છે કે મુંબઈની બેઠકમાં ખાસ વાત એ હતી કે પક્ષોની સંખ્યા વધી છે, ઘટી નથી. બીજું, કોઈના પર કંઈ લાદવામાં આવ્યું ન હતું. સંકલન સમિતિ હોય કે અન્ય સમિતિઓ, ક્યા પક્ષમાંથી કોણ હશે તે અંગે એક જ પક્ષ પાસેથી નામો માંગવામાં આવ્યા હતા. જે મુદ્દાઓ પર સર્વસંમતિ સુધી પહોંચવું મુશ્કેલ છે તેને બાજુ પર રાખવામાં આવ્યા છે. આમાં એક વાત એ પણ સ્પષ્ટ થઈ ગઈ છે કે, અઘોષિત હોવા છતાં કોંગ્રેસ મહાગઠબંધનનું પ્રેરક બળ બનશે.

મુંબઈ બેઠકમાં ઉદ્ધવ ઠાકરે, શરદ પવાર અને સોનિયા ગાંધી (ફોટોઃ પીટીઆઈ)

બીજું પાસું એ છે કે પટનામાં સભા પછી લાલુ યાદવે રાહુલ ગાંધીને તેમની જાણીતી મજાકિયા શૈલીમાં કહ્યું હતું – આપ દુલ્હા બનીયે, હમ સબ લોગ બારતી બનીયે હૈ. કોંગ્રેસના નેતાઓએ તેને વડાપ્રધાન પદના દાવા સાથે જોડી દીધું હતું. હવે લાલુના આ નિવેદનની છાપ સંકલન સમિતિ પર પણ જોવા મળી રહી છે. 14 સભ્યોની યાદીમાં પ્રથમ સ્થાને કોંગ્રેસના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ (સંગઠન) કેસી વેણુગોપાલનું નામ છે. વેણુગોપાલ પછી શરદ પવાર બીજા ક્રમે છે. શું આ એ સંકેત નથી કે કોંગ્રેસ વિપક્ષી ગઠબંધનના નેતા બનશે?

બિહારથી મુંબઈ જતા સમયે લાલુ યાદવે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે હુમલાના કેન્દ્રમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી હશે. તે પણ એવા સમયે જ્યારે વિપક્ષી ગઠબંધનની રણનીતિ વિશે એવા અહેવાલો હતા કે નરેન્દ્ર મોદીને નિશાન બનાવવાને બદલે જનતાને લગતી સમસ્યાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. વિપક્ષની બેઠક બાદ પીએમ મોદી લાલુ યાદવથી લઈને કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને રાહુલ ગાંધી સુધી બધાના નિશાના પર હતા.

મુદ્દાઓ પર પણ લાલુ યાદવની છાપ

મુંબઈ બેઠક દરમિયાન લાલુ યાદવનું એક ટ્વિટ આવ્યું હતું. લાલુ યાદવે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે વ્યક્તિએ પોતાના અહંકારને ભૂલી જવું પડશે. I.N.D.I.A. તેનો અર્થ એ છે કે આપણે બધાએ દેશની રક્ષા કરવા અને ગરીબી, બેરોજગારી અને મોંઘવારી દૂર કરવા માટે એક થવું જોઈએ. દેશની એકતા, અખંડિતતા, બંધારણ અને લોકશાહીની રક્ષા માટે સાથે મળીને લડવું એ આપણી ફરજ છે.

સાળંગપુરમાં શખ્સે વિવાદિત ભીંતચિત્રો પર કાળો રંગ લગાવી તોડફોડ કરી, મંદિરમાં પોલીસનો કાફલો ખડકાયો

મુંબઈ બેઠકમાં વિરોધ પક્ષોના નેતાઓ (તસવીરઃ પીટીઆઈ)

વિપક્ષની બેઠક બાદ સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદ યોજાઈ ત્યારે લગભગ દરેક વક્તાએ બંધારણ અને લોકશાહીની વાત કરી. ગરીબી, બેરોજગારી અને મોંઘવારીના મુદ્દાઓ પણ મુખ્ય રહ્યા. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું કે મોદી ક્યારેય ગરીબો માટે કામ નહીં કરે. એકંદરે, મુદ્દાઓ પર પણ લાલુ યાદવની છાપ દેખાતી હતી.

લાલુના ટ્રેક પર ગઠબંધનનું વાહન

મુંબઈની બેઠક અને પ્રેસ કોન્ફરન્સને એવો સંકેત માનવામાં આવી રહ્યો છે કે ભારતીય ગઠબંધન લાલુના પાટા પર ચાલશે. લાલુ યાદવે ત્રણ-ચાર રાજ્યો માટે કમિટી બનાવવાની વાત કરી હતી. હવે દરેક રાજ્ય માટે રાજ્ય સ્તરીય સમિતિ બનાવવાની વાત ચાલી રહી છે. લાલુએ એક નહીં પરંતુ અનેક સંયોજકો બનાવવાની વાત કરી હતી, તેથી હવે એવું લાગે છે કે સંકલનની જવાબદારી 14 સભ્યો ધરાવતી સંકલન સમિતિ જ નિભાવશે.

લાલુએ ગરીબી, બેરોજગારી અને મોંઘવારી વિશે વાત કરી અને સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદમાં નેતાઓના સંબોધનમાં તેની અસર સ્પષ્ટપણે જોવા મળી હતી.મુંબઈની બેઠક બાદ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે વિપક્ષી ગઠબંધનની રણનીતિ વડાપ્રધાનને નિશાન બનાવવાની છે.જેવા મુદ્દાઓ ગરીબી, બેરોજગારી અને મોંઘવારી પર કાબૂ મેળવવો પડશે.