જાહેર સ્થળ પર રહેલા ગલ્લા કરવા પડશે બંધ, 21 વર્ષથી નાના વ્યક્તિને તંબાકુ નહી

કર્ણાટકની સિદ્ધારમૈયા સરકારે મોટો નિર્ણય લીધો છે. સરકારે રાજ્યમાં હુક્કાબાર પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ સાથે તમાકુ ઉત્પાદનો ખરીદવાની કાયદેસરની ઉંમર પણ વધારવામાં આવી છે.

બુધવારે કર્ણાટક વિધાનસભામાં COTPA એક્ટ એટલે કે સિગારેટ અને અન્ય તમાકુ ઉત્પાદનોમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. સંશોધિત બિલ વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું છે. સુધારેલા કાયદામાં નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ કડક સજા અને દંડની જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી છે.

તેનું જાહેરનામું પણ બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ કાયદામાં લોકોના સ્વાસ્થ્યની સુરક્ષા અને તમાકુ સંબંધિત બીમારીઓને રોકવા માટે કરવામાં આવ્યો છે.

હવે શું બદલાશે?

- હુક્કાબાર બંધઃ આ બિલ પાસ થયા બાદ રાજ્યમાં હુક્કાબાર પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લાગશે. હુક્કાબાર ખોલવા કે ચલાવવા પર પ્રતિબંધ રહેશે.

- જાહેર સ્થળોએ ધૂમ્રપાન નહીંઃ રાજ્યમાં હવે જાહેર સ્થળોએ તમાકુની બનાવટોના ઉપયોગ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. જાહેર સ્થળોએ ધૂમ્રપાન કરવા પર પણ પ્રતિબંધ રહેશે.

- 21 વર્ષની વય નિર્ધારિતઃ અત્યાર સુધી તમાકુ ઉત્પાદનો ખરીદવાની કાયદેસરની ઉંમર 18 વર્ષની હતી. પરંતુ બિલમાં આ ઉંમરને 21 વર્ષ કરવા માટે સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. એટલે કે 21 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના કોઈપણ વ્યક્તિને સિગારેટ કે તમાકુ વેચી શકાશે નહીં.

- આ સ્થળોએ વેચાણ નહીંઃ શાળાઓ, કોલેજો, હોસ્પિટલો, બાળ સંભાળ કેન્દ્રો, આરોગ્ય કેન્દ્રો, મંદિરો, મસ્જિદો અને ઉદ્યાનોની નજીક તમાકુ ઉત્પાદનોના વેચાણ પર પ્રતિબંધ રહેશે. આવા સ્થળોની 100 મીટરની ત્રિજ્યામાં સિગારેટ અથવા તમાકુના વેચાણ પર પ્રતિબંધ રહેશે.

કડક સજાની જોગવાઈ

સુધારેલા કાયદામાં સજા અને દંડને પણ કડક બનાવવામાં આવ્યો છે. પ્રતિબંધિત જગ્યાએ અથવા 21 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની વ્યક્તિને તમાકુ અથવા સિગારેટ વેચવા પર 1000 રૂપિયાનો દંડ વસૂલવામાં આવશે.

આ સિવાય હુક્કાબાર ખોલવા કે ચલાવવામાં દોષિત ઠરે તો 1 થી 3 વર્ષની સજાની જોગવાઈ છે. આ ઉપરાંત 50 હજારથી લઈને 1 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ પણ થઈ શકે છે.

હુક્કાબાર પર પ્રતિબંધ શા માટે?

સરકાર ઘણા સમયથી હુક્કાબાર પર પ્રતિબંધ મૂકવાની તૈયારી કરી રહી છે. ગયા વર્ષે, એક અભ્યાસને ટાંકીને, સરકારે કહ્યું હતું કે 45 મિનિટ સુધી હુક્કો પીવો એ 100 સિગારેટ પીવા બરાબર છે. તેનાથી સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે.

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) અનુસાર, હુક્કો એક નશો કરનાર પદાર્થ છે, જેમાં નિકોટિન અથવા તમાકુ અને સ્વાદ વધારનાર રાસાયણિક કાર્બન મોનોક્સાઇડ હોય છે અને તે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે.

કર્ણાટકમાં દર વર્ષે હુક્કાબારના સંચાલકો સામે ડઝનેક કેસ નોંધાય છે. માહિતી અનુસાર, 2020માં 18, 2021માં 25 અને 2022માં 38 કેસ હુક્કાબાર સંચાલકો સામે નોંધાયા હતા.

ભારતીયો કેટલી સિગારેટ પીવે છે?

વિશ્વની 18 ટકા વસ્તી ભારતમાં વસે છે, પરંતુ સિગારેટનો વપરાશ અહીં માત્ર 2 ટકા જ થાય છે. આ કારણોસર, ભારતમાં સિગારેટનો માથાદીઠ વપરાશ ઘણો ઓછો છે.

2018માં 'ધ ટોબેકો એટલાસ'નો રિપોર્ટ જણાવે છે કે ભારતમાં દરેક વ્યક્તિ વાર્ષિક સરેરાશ 89 સિગારેટ પીવે છે. જ્યારે ચીનમાં દરેક વ્યક્તિ એક વર્ષમાં સરેરાશ 2,043 સિગારેટ પીવે છે.

વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ છેલ્લા 12 વર્ષમાં બે વખત 'ગ્લોબલ એડલ્ટ ટોબેકો સર્વે' હાથ ધર્યો છે. પહેલો સર્વે 2009-10માં અને બીજો 2016-17માં કરવામાં આવ્યો હતો. ભારતમાં તમાકુ અને સિગારેટ કે બીડી પીનારા લોકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો હોવાનું બહાર આવ્યું છે. 2009-10ના સર્વેક્ષણમાં બહાર આવ્યું હતું કે 14 ટકા પુખ્ત ભારતીયો સિગારેટ અથવા બીડી પીવે છે, જે 2016-17માં ઘટીને 11 ટકાથી પણ ઓછી થઈ ગઈ છે.

કેન્દ્ર સરકારના આંકડા પણ સૂચવે છે કે ભારતમાં સિગારેટ પીનારા લોકોમાં ઘટાડો થયો છે. નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS) અનુસાર, 2015-16માં 13.6 ટકા પુરુષોએ સિગારેટ પીવાનું સ્વીકાર્યું હતું, જ્યારે 2019-21માં આ આંકડો થોડો ઘટીને 13.2 ટકા થયો હતો.

એકંદરે, અત્યારે પણ 13 ટકા ભારતીયો સિગારેટ પીવે છે. આમાંથી અડધા એવા છે જેઓ દરરોજ પાંચથી વધુ સિગારેટ પીવે છે.

સર્વે અનુસાર, જે લોકોએ સિગારેટ પીવાનું સ્વીકાર્યું છે, તેમાં 80 ટકા મહિલાઓ અને 72 ટકા પુરુષોએ કહ્યું કે તેઓ દરરોજ પાંચથી ઓછી સિગારેટ પીવે છે. તે જ સમયે, એવી સાડા સાત ટકાથી વધુ મહિલાઓ હતી જેણે દરરોજ 25 કે તેથી વધુ સિગારેટ પીવાનું સ્વીકાર્યું હતું. જ્યારે, દરરોજ 25 કે તેથી વધુ સિગારેટ પીનારા પુરુષોની સંખ્યા એક ટકાથી ઓછી હતી.