Ayodhya Ram Mandir: વર્ષ 1528થી 22 જાન્યુઆરી 2024 સુધી… જુઓ 500 વર્ષ સંઘર્ષની સંપૂર્ણ વાર્તા

અયોધ્યામાં બાબરી મસ્જિદના સ્થળે ધાર્મિક અશાંતિનો પડઘો પહેલીવાર વર્ષ 1853માં સંભળાયો હતો. કાનૂની લડાઈ 1858 માં શરૂ થઈ હતી, જ્યારે પરિસરમાં હવન અને પૂજા કરવા અંગે પ્રથમ વખત FIR નોંધવામાં આવી હતી. આ પછી, બ્રિટિશ વહીવટીતંત્રે કાર્યવાહી કરી અને આ જગ્યાને વિભાજીત કરવા માટે તારની વાડ લગાવી દીધી. વિવાદિત જમીનની અંદર મુસ્લિમોને નમાજ પઢવાની છૂટ હતી, જ્યારે હિંદુઓને બહારના પરિસરમાં પૂજા કરવાની છૂટ હતી.

રામજન્મભૂમિની લડાઈ વર્ષ 1885માં કોર્ટ સુધી પહોંચી હતી. જાન્યુઆરી 1885 માં, જમીન વિવાદ કેસમાં પ્રથમ અરજી મહંત રઘુબીર દાસ દ્વારા ફૈઝાબાદ જિલ્લા કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. અરજીમાં તેમણે માંગ કરી છે કે મસ્જિદની બહાર રામ પ્લેટફોર્મ પર બનેલા અસ્થાયી મંદિરને કોંક્રીટ અને છતવાળા બનાવવામાં આવે. જો કે, અરજી ફગાવી દેવામાં આવી હતી, જેના કારણે વિવાદિત સ્થળની આસપાસ તણાવ અને કાનૂની વિવાદો વધ્યા હતા.

દેશની આઝાદીના બે વર્ષ પછી એટલે કે વર્ષ 1949માં રામ મંદિર આંદોલનના માર્ગમાં એક મહત્વપૂર્ણ વળાંક આવ્યો. 22 ડિસેમ્બર 1949ના રોજ, મૂર્તિ ગુંબજની નીચે ઢાંચાની અંદર પ્રગટ થઈ હતી. આ પછી હિન્દુ અને મુસ્લિમ બંને સંગઠનો દ્વારા અરજીઓ દાખલ કરવામાં આવી હતી. ગોપાલ સિંહ વિશારદે ફૈઝાબાદ કોર્ટમાં અરજી કરીને ભગવાનની પૂજા કરવાની પરવાનગી માંગી હતી. તે જ સમયે, અયોધ્યાના હાશિમ અંસારીએ મૂર્તિઓને હટાવવા અને આ સ્થળને મસ્જિદ તરીકે સાચવવાની વકીલાત કરતા કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. તણાવ વધતો જોઈને, સરકારે પરિસરને તાળાબંધી કરવાનો નિર્ણય કર્યો, જોકે પૂજારીઓ દ્વારા દૈનિક પૂજાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

વર્ષ 1982માં વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે એક મોટું અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. BHPએ રામ, કૃષ્ણ અને શિવ મંદિરોની જગ્યાએ મસ્જિદના નિર્માણને ષડયંત્ર ગણાવ્યું છે. આ સાથે આ મંદિરોની મુક્તિ માટે અભિયાન ચલાવવાની પણ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. 8 એપ્રિલ, 1984 ના રોજ, સંતો, મહાત્માઓ અને હિંદુ નેતાઓએ રીરામ જન્મભૂમિ સ્થળની મુક્તિ અને તાળા ખોલવા માટે આંદોલન શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું.

1 ફેબ્રુઆરી 1986ના રોજ ફૈઝાબાદ જિલ્લા ન્યાયાધીશ કેએમ પાંડેએ હરિશંકર દુબેની અરજી પર મસ્જિદના તાળા ખોલવાનો આદેશ આપ્યો હતો. જિલ્લા ન્યાયાધીશે કોર્ટના નિર્દેશનો અમલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી અને હિન્દુઓ માટે સ્થળ પર પૂજા કરવાનો માર્ગ મોકળો કર્યો હતો. આ પછી અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની લખનૌ બેંચમાં નિર્ણય વિરુદ્ધ દાખલ કરવામાં આવેલી અપીલ ફગાવી દેવામાં આવી હતી.

બાબરી મસ્જિદની બાજુમાં આવેલી જમીન પર વિશ્વ હિન્દુ પરિષદ (VHP) દ્વારા રામ મંદિરના નિર્માણનો શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. VHPના ભૂતપૂર્વ ઉપાધ્યક્ષ જસ્ટિસ દેવકી નંદન અગ્રવાલે મસ્જિદને હટાવવાની વિનંતી કરતો કેસ દાખલ કર્યો હતો. બાદમાં ફૈઝાબાદ કોર્ટે ચાર પેન્ડિંગ કેસને હાઈકોર્ટની વિશેષ બેંચમાં ટ્રાન્સફર કરી દીધા હતા.

રામ મંદિર આંદોલનમાં એક મહત્વપૂર્ણ સમય વર્ષ 1990માં આવ્યો, જ્યારે તત્કાલિન ભાજપ અધ્યક્ષ લાલકૃષ્ણ અડવાણીના નેતૃત્વમાં રથયાત્રા શરૂ કરવામાં આવી હતી. લાલ કૃષ્ણ અડવાણીએ ગુજરાતના સોમનાથથી અયોધ્યા સુધીની રથયાત્રાનું નેતૃત્વ કરીને રામ મંદિર આંદોલનને સમર્થન વ્યક્ત કર્યું હતું. 25 સપ્ટેમ્બર 1990ના રોજ સોમનાથથી શરૂ થયેલી આ યાત્રામાં સંઘ સાથે સંકળાયેલા હજારો કારસેવકો અને સ્વયંસેવકોએ ભાગ લીધો હતો.

રામમંદિર આંદોલનમાં 1992નું વર્ષ ઘણું મહત્વનું છે. 6 ડિસેમ્બર 1992ના રોજ હજારો કાર સેવકો અયોધ્યા પહોંચ્યા. કારસેવકોએ કથિત રીતે વિવાદિત માળખું તોડી પાડ્યું હતું. તે જ દિવસે સાંજે તેની જગ્યાએ અસ્થાયી મંદિર બનાવવામાં આવ્યું અને પૂજા શરૂ થઈ. પરંતુ, તેની સાથે, વિવાદિત માળખાને તોડી પાડવાની ઘટનાથી દેશભરમાં કોમી રમખાણો થયા, જેમાં ઘણા લોકો મૃત્યુ પામ્યા. વિવાદાસ્પદ માળખું તોડી પાડવાના કેસમાં ભાજપના અનેક નેતાઓ સહિત હજારો લોકો સામે કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.

2003માં, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની ત્રણ ન્યાયાધીશોની બેન્ચે ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI)ને વિવાદિત સ્થળનું ખોદકામ કરવા અને ભૂતકાળમાં અહીં મંદિર હતું કે કેમ તે શોધવાનો આદેશ જારી કર્યો હતો. ASIએ એક સંપૂર્ણ સર્વેક્ષણ હાથ ધર્યું હતું, જેમાં મસ્જિદની નીચે એક હિંદુ કોમ્પ્લેક્સ હોવાના મજબૂત પુરાવા મળ્યા હતા. જો કે, આ તારણોને મુસ્લિમ સંગઠનોના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

2010માં અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે અયોધ્યાની વિવાદિત જગ્યાને લઈને ઐતિહાસિક નિર્ણય આપ્યો હતો. કોર્ટે વિવાદિત જમીનને ત્રણ ભાગમાં વહેંચવાનો નિર્ણય કર્યો. આમાં હિંદુ મહાસભા દ્વારા રજૂ કરાયેલા રામલલા વિરાજમાનને એક તૃતીયાંશ હિસ્સો ફાળવવામાં આવ્યો હતો. એક તૃતીયાંશ શેર સુન્ની વક્ફ બોર્ડને આપવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે એક તૃતીયાંશ શેર નિર્મોહી અખાડાને આપવામાં આવ્યો હતો.

અયોધ્યા વિવાદના ત્રણ પક્ષકારો નિર્મોહી અખાડા, રામ લલ્લા વિરાજમાન અને સુન્ની વક્ફ બોર્ડે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના નિર્ણયને પડકારતા સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. આ પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે તરત જ હસ્તક્ષેપ કર્યો અને હાઇકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે આપ્યો, જેણે વિવાદિત સ્થળને ત્રણ ભાગમાં વહેંચી દીધું હતું.

અયોધ્યા વિવાદનો એક મહત્વપૂર્ણ પ્રકરણ વર્ષ 2019માં આવ્યો, જ્યારે તત્કાલિન ચીફ જસ્ટિસ ઓફ ઈન્ડિયા રંજન ગોગોઈના નેતૃત્વમાં સુપ્રીમ કોર્ટે ઐતિહાસિક ચુકાદો આપ્યો. પાંચ જજોની બેન્ચે રામલલાની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. 9 નવેમ્બર 2019ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે વિવાદિત સ્થળ રામ લલ્લાને સોંપવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ સાથે કોર્ટે સુન્ની વક્ફ બોર્ડને મસ્જિદના નિર્માણ માટે અયોધ્યાના ધન્નીપુર ગામમાં પાંચ એકર જમીન આપવાનો આદેશ પણ આપ્યો છે.

વર્ષ 2020 રામભક્તો માટે ખાસ બની ગયું, જ્યારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 5 ઓગસ્ટ 2020ના રોજ રામ મંદિરના નિર્માણ માટે શિલાન્યાસ કર્યો. સમારોહ દરમિયાન તેમણે માત્ર શિલાન્યાસ જ નહીં પરંતુ એક સ્મારક તકતીનું અનાવરણ પણ કર્યું હતું. આ સાથે પીએમ મોદીએ ખાસ પોસ્ટલ સ્ટેમ્પ પણ બહાર પાડ્યું.

દેશવાસીઓ જે ક્ષણની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા. તેનો આજે અંત આવ્યો છે. 500 વર્ષની પ્રતિક્ષા બાદ આજે રામ ભગવાન ગર્ભગૃહમાં આવી ગયા છે. PM મોદીના  હસ્તે રામલલાની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે. દેશભરનાં હિન્દુઓ માટે આ ઐતિહાસિક ક્ષણ છે.