Gyanvapi Carbon Dating: જાણો કાર્બન ડેટિંગ શું છે, જ્ઞાનવાપી કેસમાં શા માટે તેનો ઉપયોગ થશે?
નવી દિલ્હી : વારાણસીના જ્ઞાનવાપીમાં મળેલા કથિત શિવલિંગને લઈને વિવાદ ચાલુ છે.કાર્બન ડેટિંગ શું છે? કાર્બન ડેટિંગ એ પદ્ધતિનું નામ છે જેનો ઉપયોગ કોઈપણ વસ્તુની…
ADVERTISEMENT
નવી દિલ્હી : વારાણસીના જ્ઞાનવાપીમાં મળેલા કથિત શિવલિંગને લઈને વિવાદ ચાલુ છે.કાર્બન ડેટિંગ શું છે? કાર્બન ડેટિંગ એ પદ્ધતિનું નામ છે જેનો ઉપયોગ કોઈપણ વસ્તુની ઉંમર શોધવા માટે કરી શકાય છે. આ પદ્ધતિ દ્વારા લાકડા, બીજકણ, ચામડી, વાળ, હાડપિંજર વગેરેની ઉંમર જાણી શકાય છે. એટલે કે, જે પણ કાર્બનિક અવશેષો ધરાવે છે, તેમની અંદાજિત ઉંમર આ પદ્ધતિ દ્વારા જાણી શકાય છે. આ કારણોસર વાદી પક્ષની ચાર મહિલાઓએ જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં સર્વેમાં મળેલા શિવલિંગની આકૃતિની તપાસ કરવા માટે કાર્બન ડેટિંગ અથવા અન્ય કોઈ આધુનિક પદ્ધતિની માગણી કરી છે.
કાર્બન ડેટિંગની પદ્ધતિ શું છે?
વાસ્તવમાં આપણી પૃથ્વીના વાતાવરણમાં કાર્બનના ત્રણ આઇસોટોપ જોવા મળે છે. જેને કાર્બન-12, કાર્બન-13 અને કાર્બન-14 તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કાર્બન ડેટિંગની પદ્ધતિમાં, કાર્બન 12 અને કાર્બન 14 વચ્ચેનો ગુણોત્તર કાઢવામાં આવે છે. જ્યારે કોઈ જીવ મૃત્યુ પામે છે, ત્યારે તે વાતાવરણ સાથે કાર્બનનું વિનિમય કરવાનું બંધ કરે છે. આને કારણે, તેમના કાર્બન-12 અને કાર્બન-14 ના ગુણોત્તરમાં તફાવત છે એટલે કે, કાર્બન-14 ક્ષીણ થવા લાગે છે. આ તફાવતનો અંદાજ લગાવીને, કોઈપણ અવશેષોની ઉંમરનો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે. શું કાર્બન ડેટિંગ પથ્થર પર પણ કામ કરે છે? સામાન્ય રીતે કાર્બન ડેટિંગની મદદથી માત્ર 50 હજાર વર્ષ જૂના અવશેષો શોધી શકાય છે. પત્થરો અને ખડકોની ઉંમર આનાથી વધુ હોઈ શકે છે. જો કે, એવી ઘણી પરોક્ષ પદ્ધતિઓ પણ છે.
કોઇ પણ પથ્થર કે ખડકની ઉંમર જાણી શકાય છે
જેના દ્વારા પથ્થરો અને ખડકોની ઉંમર જાણી શકાય છે. કાર્બન ડેટિંગ માટે ખડક પર મુખ્યત્વે કાર્બન-14 હોવું જરૂરી છે. જો તે ખડક પર જોવા ન મળે તો પણ તેના પર રહેલા રેડિયોએક્ટિવ આઇસોટોપના આધારે તેની ઉંમર જાણી શકાય છે.કાર્બન ડેટિંગની શોધ 1949માં થઈ હતી.કાર્બન ડેટિંગની પદ્ધતિ 1949માં મળી હતી. તેની શોધ વિલાર્ડ ફ્રેન્ક લિબી અને યુ.એસ.એ.ની યુનિવર્સિટી ઓફ શિકાગોમાં તેમના સાથીઓએ કરી હતી. આ સિદ્ધિ માટે, તેમને 1960 માં રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો.
ADVERTISEMENT
કાર્બન ડેટિંગની મદદથી કોઇ પણ ઘનપદાર્થની ઉંમર જાણી શકાય છે
કાર્બન ડેટિંગની મદદથી લાકડાની ઉંમર પ્રથમ વખત નક્કી કરવામાં આવી હતી. હવે વિવાદનું કારણ અને કાર્બન ડેટિંગનો ઉપયોગ જાણો. જ્ઞાનવાપી વિવાદ અંગે હિંદુ પક્ષનો દાવો છે કે તેની નીચે 100 ફૂટ ઉંચી સ્વ. આદિ વિશ્વેશ્વરનું જયોતિર્લિંગ શૈલીયુક્ત. કાશી વિશ્વનાથ મંદિરનું નિર્માણ લગભગ 2050 વર્ષ પહેલા મહારાજા વિક્રમાદિત્ય દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ મુઘલ સમ્રાટ ઔરંગઝેબે વર્ષ 1664માં મંદિરને તોડી પાડ્યું હતું. દાવો જણાવે છે કે મસ્જિદ જમીન પર મંદિર તોડીને બનાવવામાં આવી હતી જે હવે જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ તરીકે ઓળખાય છે. કાર્બન ડેટિંગમાં, જો તે સમયની આસપાસ શિવલિંગની આકૃતિ મળી આવે, તો તે એક મોટી સફળતા હશે.
ADVERTISEMENT