અમિત શાહની મુલાકાતથી ચીનને લાગ્યા મરચા, પ્રાદેશીક સંપ્રભુતાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું

વાયબ્રન્ટ વિલેજ યોજના પર 4800 કરોડનો ખર્ચ થશે
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, અરુણાચલનું કિબિથુ ગામ ચીનને અડીને આવેલું છે. અમિત શાહની વાઇબ્રન્ટ વિલેજ યોજના પર 4800 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. તેમની આ મુલાકાત ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે, કારણ કે હાલમાં જ ચીને અરુણાચલ પ્રદેશના 11 સ્થળોના નામ બદલી નાખ્યા છે.અમિત શાહની મુલાકાતથી ચીન નારાજ છે. ચીનનું કહેવું છે કે, ભારતના ગૃહમંત્રીની અરુણાચલ પ્રદેશની મુલાકાતથી તેની પ્રાદેશિક સંપ્રભુતાનું ઉલ્લંઘન થયું છે. ચીને પણ અમિત શાહની અરુણાચલ પ્રદેશની મુલાકાતની ટીકા કરી છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ સોમવારે કહ્યું કે, ચીન ભારતીય ગૃહ પ્રધાનની અરુણાચલ પ્રદેશની મુલાકાતનો સખત વિરોધ કરે છે અને આ ક્ષેત્રમાં તેમની ગતિવિધિઓને બેઇજિંગની પ્રાદેશિક સંપ્રભુતાનું ઉલ્લંઘન માને છે.

ચીન હંમેશાથી અરૂણાચલને પોતાનું ગણાવતું રહ્યું છે
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, ચીને હાલમાં જ કેટલાક સ્થળોના નામ બદલ્યા છે. જે ભારતના પૂર્વ રાજ્ય અરુણાચલ પ્રદેશમાં સ્થિત છે. પરંતુ ચીન આ વિસ્તારોને પોતાના હોવાનો દાવો કરે છે. ભારતના ગૃહમંત્રી અમિત શાહની મુલાકાત અંગેના એક પ્રશ્નના જવાબમાં ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વાંગ વેનબિને કહ્યું, “જંગનાન ચીનનો વિસ્તાર છે. ભારતીય અધિકારીની જંગનાનની મુલાકાત ચીનની પ્રાદેશિક સાર્વભૌમત્વનું ઉલ્લંઘન કરે છે અને તે સરહદની સ્થિતિ અને શાંતિ માટે અનુકૂળ નથી. જવાબ છે કારણ કે તે એ જ વિસ્તારમાં છે જેના પર ચીન પોતાનો દાવો કરે છે. વાઇબ્રન્ટ વિલેજ પ્રોગ્રામનો ઉદ્દેશ્ય ઉત્તર સરહદના તેના ભાગમાં ટકાઉ ગામડાઓને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે.

‘સોયના નાકે જેટલી જમીન કોઈ લઈ શકે નહીં’
અમિત શાહે વાઈબ્રન્ટ વિલેજ કાર્યક્રમના લોન્ચિંગ દરમિયાન કહ્યું હતું કે, હવે ભારતની જમીન હડપ કરવાનો સમય આવી ગયો છે. ચીનનું નામ લીધા વિના તેના પર પ્રહાર કરતા શાહે કહ્યું કે, સોયના નાકા જેટલી જમીન કોઈ લઈ શકતું નથી. વાઈબ્રન્ટ વિલેજ પ્રોગ્રામનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ભારતીય સરહદે આવેલા ગામડાઓમાં વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આ માટે, સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 થી 2025-26 માટે ખાસ કરીને રોડ કનેક્ટિવિટી માટે રૂ. 2500 કરોડ સહિત રૂ. 4800 કરોડના કેન્દ્રીય યોગદાન સાથે ‘વાઇબ્રન્ટ વિલેજ પ્રોગ્રામ’ (VVP) ને મંજૂરી આપી છે. VVP એ એક કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત યોજના છે. જે અંતર્ગત વ્યાપક વિકાસ માટે અરુણાચલ પ્રદેશ, સિક્કિમ, ઉત્તરાખંડ અને હિમાચલ પ્રદેશ અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ લદ્દાખ રાજ્યોની ઉત્તર સરહદે આવેલા 19 જિલ્લાના 46 બ્લોકમાં 2967 ગામોની ઓળખ કરવામાં આવી છે. પ્રથમ તબક્કામાં, અરુણાચલ પ્રદેશના 455 ગામો સહિત 662 ગામોને પ્રાથમિકતાના ધોરણે ઓળખવામાં આવ્યા છે.

VVPનો શું ફાયદો છે?
વાઇબ્રન્ટ વિલેજ પ્રોગ્રામ ઓળખાયેલા સરહદી ગામોના લોકોના જીવનધોરણને સુધારવામાં મદદ કરશે અને તેમને તેમના મૂળ સ્થાનો પર રહેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો. જેથી આ ગામોમાંથી સ્થળાંતર અટકાવી શકાય અને સરહદની સુરક્ષા વધારવામાં મદદ મળી શકે. જિલ્લા વહીવટીતંત્ર બ્લોક અને પંચાયત સ્તરે યોગ્ય તંત્રની મદદથી ઓળખાયેલ ગામો માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય પ્રાયોજિત યોજનાઓના 100% અમલીકરણની ખાતરી કરવા માટે કાર્ય યોજના તૈયાર કરશે. ગામડાઓના વિકાસ માટે ઓળખવામાં આવેલા ફોકસ ક્ષેત્રોમાં રોડ કનેક્ટિવિટી, પીવાનું પાણી, સૌર અને પવન ઉર્જા સહિત વીજળી, મોબાઈલ અને ઈન્ટરનેટ કનેક્ટિવિટી, પર્યટન કેન્દ્રો, બહુહેતુક કેન્દ્રો અને આરોગ્ય ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને આરોગ્ય કલ્યાણ કેન્દ્રોનો સમાવેશ થાય છે.

હાલમાં જ અનેક સ્થળો પર ઘર્ષણ બાદ સંબંધો વણસ્યા
અરુણાચલ સરહદે ઘણી અથડામણો થઈ છે. ચીન અને ભારત વચ્ચે વિવાદિત સરહદ પર અને તાજેતરના વર્ષોમાં પર્વતીય વિસ્તારોમાં અથડામણોને કારણે સંબંધોમાં ભારે તંગદિલી સર્જાઈ છે. તમને જણાવી દઈએ કે થોડા દિવસો પહેલા ચીને અરુણાચલ પ્રદેશ પર પોતાનો દાવો મજબૂત કરવા માટે એક નવી રણનીતિ અપનાવી હતી. ચીને ત્રણ ભાષાઓ ચાઈનીઝ, તિબેટીયન અને પિનયિનમાં અરુણાચલ પ્રદેશના નામોની ત્રીજી યાદી બહાર પાડી હતી. ગ્લોબલ ટાઈમ્સના રિપોર્ટ અનુસાર, ચીનના નાગરિક બાબતોના મંત્રાલયે અરુણાચલ પ્રદેશના 11 સ્થળોના નામોની યાદી જાહેર કરી હતી. આ 11 સ્થળોમાં બે જમીન વિસ્તારો, બે રહેણાંક વિસ્તારો, પાંચ પર્વતીય શિખરો અને બે નદીઓનો સમાવેશ થાય છે. ભારત ચીનના દાવાને નકારી રહ્યું છે.

ચીને આ વિસ્તારોના નામ પણ પોતાની રીતે બદલ્યા
જોકે ભારત શરૂઆતથી જ ચીનના દાવાને નકારી રહ્યું છે અને આ નામ બદલવાની યાદીને ભારતે હંમેશા નકારી કાઢ્યું છે. ભારત કહે છે કે, અરુણાચલ પ્રદેશ ભારતનો અભિન્ન અંગ છે અને હંમેશા રહેશે. અરુણાચલ પ્રદેશનું નામ બદલવાથી હકીકત બદલાશે નહીં. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અરિંદમ બાગચીએ ડિસેમ્બર 2021માં કહ્યું હતું કે, આ પહેલીવાર નથી જ્યારે ચીને અરુણાચલ પ્રદેશમાં આ રીતે સ્થાનોના નામ બદલવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય. તેમણે કહ્યું હતું કે, અરુણાચલ પ્રદેશ હંમેશા ભારતનો અભિન્ન ભાગ રહ્યો છે અને રહેશે. અરુણાચલ પ્રદેશમાં સ્થાનોને શોધેલા નામો આપવાથી આ હકીકત બદલાતી નથી.

પ્રથમ યાદી 2017 માં બહાર પાડી હતી
પ્રથમ યાદી 2017માં બહાર પાડવામાં આવી હતી. ચીન દ્વારા સ્થાનોના નામ બદલીને બહાર પાડવામાં આવેલી આ ત્રીજી યાદી છે. અગાઉ 2017માં અરુણાચલ પ્રદેશના છ સ્થળોના પ્રમાણિત નામોની પ્રથમ યાદી બહાર પાડવામાં આવી હતી. 2017માં, દલાઈ લામાની અરુણાચલ પ્રદેશની મુલાકાતના થોડા દિવસો બાદ ચીને પ્રથમ યાદી બહાર પાડી હતી. ચીને દલાઈ લામાની અરુણાચલ મુલાકાતની આકરી ટીકા કરી હતી. આ પછી, 2021 માં, ચીને અરુણાચલમાં 15 સ્થાનોની બીજી સૂચિ બહાર પાડી. ચીનમાં સત્તાધારી કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના મુખપત્ર ગ્લોબલ ટાઈમ્સે એક રિપોર્ટમાં ચીની નિષ્ણાતોને ટાંકીને કહ્યું છે કે અરુણાચલ પ્રદેશના નામોની જાહેરાત એક કાયદેસરનું પગલું છે.

દલાઇ લામાની અરૂણાચલ પ્રદેશ મુલાકાત બાદ ચીને યાદી બહાર પાડી હતી
ભૌગોલિક નામોને પ્રમાણિત કરવાનો ચીનનો સાર્વભૌમ અધિકાર છે. તિબેટના આધ્યાત્મિક નેતા દલાઈ લામાની અરુણાચલ પ્રદેશની મુલાકાત બાદ 2017માં ચીન દ્વારા નામોની પ્રથમ યાદી જાહેર કરવામાં આવી હતી. ચીને તેમની મુલાકાતની ખૂબ ટીકા કરી હતી. અરુણાચલ પ્રદેશને લઈને ચીન સાથે લાંબા સમયથી સરહદ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલય અનુસાર, ચીન અરુણાચલ પ્રદેશમાં લગભગ 90 હજાર વર્ગ કિલોમીટર જમીન પર દાવો કરે છે. જ્યારે, ભારત તરફથી સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે અરુણાચલ ભારતનો અભિન્ન અંગ છે અને રહેશે. તેમ છતાં ચીન તેની હરકતોથી હટતું નથી.