જસદણની જનતાનો જાણો કેવો રહ્યો જનાદેશ, જાણો આ બેઠકનું અતઃ થી ઇતિ
અમદાવાદ: ગુજરાતમાં વિધાનસભાની કુલ 182 બેઠક છે. જેમાંથી રાજકોટ જિલ્લાની કુલ 8 વિધાનસભાની બેઠક છે. રાજકોટ જિલ્લો ગુજરાતના રાજકારણમાં ખુબ જ મહત્વનો ગણવામાં આવે છે.…
ADVERTISEMENT
અમદાવાદ: ગુજરાતમાં વિધાનસભાની કુલ 182 બેઠક છે. જેમાંથી રાજકોટ જિલ્લાની કુલ 8 વિધાનસભાની બેઠક છે. રાજકોટ જિલ્લો ગુજરાતના રાજકારણમાં ખુબ જ મહત્વનો ગણવામાં આવે છે. રાજકોટ જિલ્લાની વિધાનસભાની બેઠક પરથી ચૂંટણી લડનાર નેતા આગળ જતા વડાપ્રધાન, મુખ્યમંત્રી અને રાજ્યપાલ પણ બન્યા છે. રાજકોટ જિલ્લાની જસદણ બેઠક પર જુથવાદ જોવા મળી રહ્યો છે. ત્યારે આ બેઠક પર રાજ્યભરના લોકોની નજર રહેશે. બાવળિયાને ભાજપ ફળશે કે જુથવાદમાં અન્ય પક્ષ મારશે બાજી. જસદણ બેઠક પરના રસપ્રદ લેખા-જોખા તથા સમીકરણો પર નજર કરીએ.
જસદણના સમીકરણો બદલાયા!
જસદણ બેઠકની વાત કરીએ તો અહીં કોંગ્રેસની પકડ ઘણી મજબૂત હતી. 1995થી 2017ના ઇતિહાસ પર નજર કરીએ તો અહીં માત્ર કોંગ્રેસની પકડ જ રહેલી હતી. અહીં 1995થી કુંવરજી બાવળિયાનો દોર શરૂ થયો હોય એમ લાગી રહ્યું હતું. આ સમયે તેમણે કોંગ્રેસમાંથી જસદણમાં વિધાનસભા ચૂંટણી લડી હતી અને તેઓ જીતી ગયા હતા. ત્યારે 2009માં પણ તેઓ લોકસભાની ચૂંટણી લડ્યા અને વિજય મેળવી લીધો હતો.
ત્યારપછી તો જસદણમાં જાણે કોંગ્રેસનો જ ગઢ ગણાતો હતો. પરંતુ પેટા ચૂંટણીમાં કુંવરજીના સ્થાને ભાવિનાબેનને ટિકિટ મળી અને જાણે સંપૂર્ણ રમત જ બદલાઈ ગઈ હતી. અહીં ભાજપના ઉમેદવાર ભરતભાઈ બોઘરા સામે ભાવિનાબેનને કારમી પરાજયનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
ADVERTISEMENT
જસદણની પેટા ચૂંટણી રહી ચર્ચામાં…
કુંવરજી બાવળિયાએ ભાજપનો ખેસ ધારણ કરી લેતા અહીં રાજકારણ ગરમાયું હતું. બાવળિયા પાંચ વખત કોંગ્રેસમાંથી ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા હતા અને સામાજિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ તેઓ કોળી સમાજના આગેવાન તથા ઓબીસી નેતા પણ કહેવાય છે. પેટાચૂંટણી દરમિયાન કુંવરજી બાવળિયા સામે તેમનો ચેલો અવસર નાકિયા કોંગ્રેસ તરફથી મેદાનમાં ઉતર્યો હતો. આ દરમિયાન કુંવરજી બાવળિયાએ જંગી બહુમત સાથે જીત મેળવી લીધી હતી. આ ચૂંટણીમાં હાઇ વૉલ્ટેજ ડ્રામા જોવા મળ્યો હતો. રાજ્યભરના નેતાઑના જસદણમાં ધામા જોવા મળ્યા હતા.
જાતિવાદનું સમીકરણ
જસદણ બેઠક પર કોળી સમાજનું પ્રભુત્વ જોવા મળી રહ્યું છે અહીં 70 હજારથી વધુ કોળી સમાજના મતદારો છે. સમાજિક તથા જ્ઞાતિ આધારિક મતદારોની વાત કરીએ તો લેઉઆ મતદારોની સંખ્યા 40 હજારથી વધુ તથા કડવા પટેલ મતદારોની સંખ્યા 9 હજારથી વધુ છે. આ બેઠક પર અંદાજો લગાવીએ તો 100 ટકામાંથી કોળી સમાજની સંખ્યા 35 ટકા, 20 ટકા લેઉઆ પટેલ, 10 ટકા દલિત, 7 ટકા કડવા પટેલ, 8 ટકા ક્ષત્રિય, 13 ટકા અન્ય મતદારો આવ્યા છે.
ADVERTISEMENT
બેઠક પર વિવાદ
આમ જોવા જઈએ તો કુંવરજી બાવળીયા અને વિવાદો ઘણીવાર ચર્ચામાં આવ્યા છે. તેવામાં કુંવરજી બાવળિયા સામે ગૌચર જમીન પચાવી પાડવા અર્થે રાજ્ય સરકારના પૂર્વ કેબિનેટ પ્રધાને આરોપ લગાવ્યો હતો. ત્યારે ભૂપેન્દ્ર પટેલને પત્ર લખાયો હતો. જેમાં કુંવરજી બાવળિયા દ્વારા 200 વિઘા જમીનનું દબાણ કર્યું હોવાના આક્ષેપોની સાથે દબાણ દૂર કરવા લેન્ડ ગ્રેબિંગની વાત રજૂ કરાઈ હતી. આની સાથે તેઓ પોતાનું કામ કરે એવા જ કાર્યકરોને આગળ કરતા હોવાના આક્ષેપો પણ લાગી ચૂક્યા છે.
ADVERTISEMENT
ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જસદણ બેઠક પણ ઘણી ચર્ચમાં રહેતી હોય છે. 2018માં આયોજિત પેટાચૂંટણીમાં પણ અહીં ઈવીએમ વિવાદ સામે આવ્યો હતો. કોંગ્રેસના ઉમેદવાર અવસર નાકિયાએ બોગસ મતદાન થયો હોવાના આક્ષેપો કર્યા હતા તથા ઈવીએમમાં ચેડા કરાયાની પણ આશંકા વ્યક્ત કરાઈ હતી. વળી એક સમયે પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણીએ પણ દૂરી બનાવી લેતા અને પ્રચારથી ગેરહાજર રહેતા અનેક તર્ક વિતર્કો સર્જાયા હતા.
2017ની ચૂંટણી
9મી ડિસેમ્બર, 2017 અને 14 ડિસેમ્બરના રોજ યોજાઈ હતી. 18મી ડિસેમ્બરના રોજ મતગણતરી કરવામાં આવી હતી. આ ચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીને બહુમતી મળી હતી. જોકે, 2012ની ચૂંટણીની સરખામણીમાં કૉંગ્રેસનો વોટ શેર અને બેઠકમાં વધારો થયો હતો. ગુજરાતમાં 1985 પછી કોંગ્રેસ પાર્ટીએ સૌથી વધારે બેઠક મેળવી હતી. આ ચૂંટણીમાં બીજેપીને 99 બેઠક મળી હતી. કૉંગ્રેસને 77 બેઠક મળી હતી. એનસીપીને એક બેઠક મળી હતી. બીટીપીને બે બેઠક મળી હતી. અપક્ષના ફાળે ત્રણ બેઠક રહી હતી. જસદણ બેઠકની વાત કરવામાં આવેતો વર્ષ 2017માં કોંગ્રેસ તરફી વાતાવરણ હતું આ ઉપરાંત કુંવરજી બાવળીયાની આ બેઠક પર મજબૂત પકડ હતી. કોંગ્રેસે પોતાના ઉમેદવાર તરીકે કુંવરજી બાવળીયાને મેદાને ઉતાર્યા હતા. બીજી તરફ ભાજપે ડૉ. ભારત બોઘરાને મેદાને ઉતાર્યા હતા. આ બેઠક માટે 73.44 % મતદાન ટ્યુ હતું. જેમાંથી કુલ મતદાનના 49.90 % મત કોંગ્રેસને મળ્યા હતા જયારે 44.41 % મત ભાજપને મળ્યા હતા. આ સાથે કોંગ્રેસના કુવરજી વિજેતા થયા હતા.
આ કારણે બેઠક છે ચર્ચામાં
14મી વિધાન સભાની ચૂંટણીમાં પહેલો પક્ષ પલટો કુંવરજી બાવળીયાએ કર્યો હતો. કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામુ આપી ભાજપમાં જોડાયા બાદ પેટાચૂંટણીમાં ભાજપના ઉમેદવાર તરીકે કુંવરજી બાવળીયાને ઉતારવામાં આવ્યા અને વિજેતા થયા. રૂપાણી સરકારમાં કુંવરજીને કેબિનેટમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ ભુપેન્દ્ર પટેલ સરકારમાં તેમને પડતા મુકવામાં આવ્યા હતા. આ સાથે આ બેઠક પર ભાજપના બોઘરા ગ્રુપ અને બાવળીયા ગ્રુપ એક્ટિવ છે. જુથવાદની અસર પરિણામ પર શું પડે છે તે જોવાનું રહ્યું
મતદાર
રાજકોટ જિલ્લાની જસદણ વિધાનસભા બેઠક પર 134011 પુરુષ મતદાર છે. જ્યારે 122277 સ્ત્રી મતદાર છે. અન્ય 1 મતદાર છે. આમ જસદણ વિધાનસભા બેઠક પર કુલ 256289 મતદાર છે. જે 1 ડિસેમ્બરે મતદાન કરી પોતાનો પ્રતિનિધિ પસંદ કરશે.
2022માં આ ઉમેદવારો છે મેદાને
ભાજપ – કુંવરજી બાવળીયા
કોંગ્રેસ- ભોળાભાઈ ગોહેલ
આપ- તેજસ ગાજીપરા
અપક્ષ- શામજી ડાંગર
અપક્ષ- રામબેન ગોરાસ્વા
અપક્ષ- દેવરાજ મકવાણા
રાજકીય ઇતિહાસ
આ બેઠક પર 15 વખત ચૂંટણી યોજાઇ ચૂકી છે. જેમાંથી 10 વખત કોંગ્રેસના ઉમેદવાર વિજેતા થયા છે. 10 વખત કોંગ્રેસ જીત્યું જેમાંથી 5 વખત કુંવરજી બાવળીયા જીત્યા છે. જ્યારે 1 વખત કુંવરજી બાવળીયા ભાજપ તરફથી જીત્યા છે.ભાજપ આ બેઠક પર 2 વખત જીત્યું છે. અને બંને વખત પેટા ચૂંટણીમાં ભાજપ જીત્યું છે. બે વખત અપક્ષ ઉમેદવાર જીત્યા છે જ્યારે એક વખત સ્વતંત્ર પક્ષના ઉમેદવાર
ચૂંટણી જીત્યા છે.
આ બેઠક પર કોનું પલડું રહ્યું ભારે?
1962- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર વસંત શાહ વિજેતા થયા.
1967-સ્વતંત્ર પક્ષના ઉમેદવાર એસ. ખાચર વિજેતા થયા.
1972- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર ગોસાઈ પી. ગુલાબગિરિ વિજેતા થયા.
1975- અપક્ષ ઉમેદવાર સંજય ખાચર વિજેતા થયા.
1980- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર ડાભી મોમૈયા હરિભાઈ વિજેતા થયા.
1985- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર ડાભી મોમૈયા હરિભાઈ વિજેતા થયા.
1990- અપક્ષ ઉમેદવાર ભાણભણીયા ભીખાલાલ વિજેતા થયા.
1995- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા.
1998- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા.
2002- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા.
2007- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા.
2009- પેટા ચૂંટણી ભાજપના ઉમેદવાર બી.બી.ખોડાભાઈ વિજેતા થયા.
2012- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર ભોળાભાઈ ગોહેલ વિજેતા થયા.
2017- કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા.
2018- પેટા ચૂંટણી ભાજપના ઉમેદવાર કુંવરજી બાવળીયા વિજેતા થયા
ADVERTISEMENT