આજે વિશ્વ સિંહ દિવસ, જાણો આજના દિવસનો ઇતિહાસ 

વિશ્વ સિંહ દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
દેશનું ગૌરવ બચાવવા વન વિભાગ દ્વારા જૂનાગઢ અમરેલી અને ગીર સોમનાથ જિલ્લામાં જનજાગૃતિના કાર્યક્રમો શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાં શાળાના બાળકો, એનજીઓ, વનપ્રેમીઓ, સિંહ પ્રેમીઓ, ગ્રામજનો, એસએનસીઓ સામેલ થયા હતા અને ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી હતી જેથી સિંહોની સુરક્ષા કરવામાં આવે અને તેની સંખ્યામાં વધારો કરવામાં આવે.

દર વર્ષે 10મી ઓગસ્ટે વિશ્વ સિંહ દિવસના દિવસે વન વિભાગના કર્મચારીઓ શાળાના બાળકો અને તમામ એનજીઓ સાથે મળીને સિંહના માસ્ક પહેરીને રેલી કાઢે છે. ગામડાઓમાં લોકોને સિંહ બચાવવાનું મહત્વ સમજાવે છે, ચિત્ર સ્પર્ધા, ફોટો સ્પર્ધા, સૂત્રોચાર અને સંદેશા પાઠવવામા આવતા હોય છે. વિવિધ સ્પર્ધા થાય છે જેથી લોકો સિંહ માટે પ્રેમ અને મિત્રતા કેળવી શકે.

સફળ રહી સિંહ દિવસની ઉજવણી?
વર્ષ 2016માં માત્ર 343 સિંહો હતા જે હવે વધીને 2022માં 1000 થઈ ગયા છે. ગીર જંગલના 1412 ચો. કિમી વિસ્તારમાંથી 30000 ચો. કિમીના વિસ્તરણમાં બબ્બર સિંહ રાજકોટ અને ભાવનગર સુધી પહોંચ્યો છે. જે બૃહદગીર તરીકે ઓળખાય છે. ખાસ કરીને અમિતાભ બચ્ચનની જાહેરાત “કુછ દિન તો ગુજાજો ગીર કે જંગલ મેં” પછી, પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.

સાસણ ગીરના નાયબ વન સંરક્ષક ડૉ. મોહન રામ કહે છે કે જ્યારે 2016માં પ્રથમ વખત વિશ્વ સિંહ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી ત્યારે 5.46 લાખ લોકોએ હાજરી આપી હતી, 2017માં 8.76, 2018માં 11.02 લાખ, 2019માં 11.37 લાખ, કોરોનાને કારણે 2020 માં ડિજિટલી આયોજિત. ગયા જેમાં 72.63, અને 2021 માં. 85.01 લાખ લોકો આ અભિયાનમાં જોડાયા અને વિવિધ સ્વરૂપો અને સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લીધો હતો. આ વખતે વર્ષ 2022માં 8 જિલ્લાના 6500 શાળાના બાળકો જોડાશે. આ સાથે અનેક NGO, વન પ્રેમીઓ, ગામના લોકો પણ આ અભિયાનમાં જોડાશે.

જૂનાગઢના નવાબે સિંહોના સંવર્ધન અને સંરક્ષણની કામગીરી શરૂ કરી હતી
જૂનાગઢના સિંહ પ્રેમી નવાબ રસુલ ખાને સિંહોના શિકાર પર પ્રતિબંધ મૂકતાં ગીરના બબ્બર સિંહ તરીકે જાણીતા આ એશિયાટિક સિંહોની સંખ્યા એક સમયે ઘટીને 19 થઈ ગઈ હતી. સક્કરબાગ ઝુઓલોજિકલ પાર્કમાં સિંહોના સંરક્ષણ અને સંવર્ધનની કામગીરી કરવામાં આવી રહી છે. આજે પણ સક્કરબાગ ઝૂઓલોજિકલ પાર્કમાંથી જન્મેલા સિંહો દેશ-વિદેશના પ્રાણી સંગ્રહાલયોની શોભા વધાર રહ્યા છે.

આપણા દેશનું ગૌરવ છે કે વન વિભાગે એક સમયે અદૃશ્ય થઈ ગયેલા બબ્બર સિંહને બચાવવાનું અદ્ભુત કાર્ય કર્યું છે અને તેનું પરિણામ એ છે કે આજે 1000 બબ્બર સિંહો દેશ વિદેશના પ્રવાસીઓને આકર્ષીને જંગલનું ગૌરવ વધારી રહ્યા છે. ગીર નેચર સફારીમાં સિંહોને જોવું એ કોઈ રોમાંચથી ઓછું નથી, તેથી દર વર્ષે 10 લાખ પ્રવાસીઓ ગીરની મુલાકાતે આવે છે.

મોહન રામ જણાવે છે કે આજે ગીરમાં સિંહો અને જંગલી પક્ષીઓના સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત આધુનિક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેમ કે જીપીએસ, કોલર આઈડી, ટેગ સિસ્ટમ, જંગલોમાં લગાવવામાં આવેલા ખાસ કેમેરા વગેરેની કાળજી લેવામાં આવે છે. સિંહો માટે ખાસ ટ્રેકર્સ છે જે સિંહોની હિલચાલ પરથી સિંહોના સ્વાસ્થ્યને સમજે છે. સિંહની સુરક્ષા માટે કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકાર વિશેષ ભંડોળ આપે છે. આજે વિશ્વ સિંહ દિવસની ઉજવણી માત્ર ગીરના જંગલમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં થાય છે. જેમાં દેશ વિદેશના લોકો પણ ઉત્સાહભેર ભાગ લે છે. સોશિયલ મીડિયાના જમાનામાં આજકાલ સિંહના વીડિયો વાઈરલ થાય છે. પરંતુ આમાંના મોટાભાગના વીડિયો દૂરથી જોઈ રહેલા સિંહના છે, જે લોકોને સિંહ તરફ આકર્ષિત કરે છે.

વન્યજીવ નિયમન મુજબ સિંહને ખલેલ પહોંચાડવા કે સિંહ સાથે સેલ્ફી લેવા પર પણ કડક સજા અને દંડની જોગવાઈ છે. આપણા દેશમાં દરેક પ્રાણી મહત્વના છે પરંતુ એશિયાટીક સિંહ એ દેશનું ગૌરવ છે જેના માટે ખુદ વડાપ્રધાન પણ વ્યક્તિગત રીતે આ બાબતે ખૂબ સંવેદનશીલ છે સિંહો પર થયેલા પ્રોજેક્ટ્સ અને સંશોધનમાં ખૂબ જ રસ લે છે.