ગાંધી હત્યાકાંડની કેસ ડાયરીઃ ગોડસે સહિત 8 કિરદાર, 3 ગોળીઓ જાણો સમગ્ર પ્લાનિંગ અંગે

ADVERTISEMENT

gujarattak
social share
google news

નવી દિલ્હીઃ 30 જાન્યુઆરી 1948… મહાત્મા ગાંધી બિરલા હાઉસ ખાતેના તેમના રૂમમાં સરદાર પટેલ સાથે ચર્ચા કરી રહ્યા હતા. તેમની વાતચીત ગંભીર હતી. સમયની જાણ જ થઈ નહીં. સાંજે 5.10 વાગ્યે વાતચીત સમાપ્ત થઈ. આ એ દિવસ હતો જ્યારે ગાંધીજીને પ્રાર્થનાસભામાં પહોંચવામાં મોડું થયું હતું. આભાબેન અને મનુબેનના ખભા પર હાથ રાખીને ગાંધીજી જમીન પર આંખો ટેકવીને ચાલતા હતા. તેમણે તેમને ઠપકો પણ આપ્યો. કહ્યું- ‘મને મોડું થયું. મને તે ગમતું નથી.’ મનુબેને જવાબ આપ્યો કે વાતચીત જોઈને તે કોઈ વિક્ષેપ પાડવા માંગતા નથી. આના પર ગાંધીજીએ કહ્યું, ‘દર્દીને યોગ્ય સમયે દવા આપવી એ નર્સની ફરજ છે. જો ત્યાં વિલંબ થાય છે, તો દર્દી મરી શકે છે.

ગાંધીજી મસ્તક નમાવીને અને આંખો જમીન પર ટેકવીને હરવાફરવામાં ચાલતા ચાલતા જતા હતા. ગાંધીજીને આવતા જોઈને રાહ જોઈ રહેલા ટોળાએ તેમનું અભિવાદન કરવાનું શરૂ કર્યું. ભીડે તેમને રસ્તો આપ્યો જેથી તે પ્રાર્થના સભામાં બેઠક સુધી પહોંચી શકે. પણ નાથુરામ ગોડસે એ જ ભીડમાં રિવોલ્વર લઈને ઊભો હતો. ગાંધીજીને આવતા જોઈને નાથુરામ ગોડસે ભીડમાંથી બહાર આવ્યો, બંને હથેળીઓ વચ્ચે રિવોલ્વર છુપાવીને ગાંધીજીને પ્રણામ કર્યા અને પછી છાતી પર એક પછી એક ત્રણ ગોળીઓ ચલાવી. ગાંધીજી નીચે પડ્યા. તેમના ઘામાંથી લોહી ઝડપથી વહી રહ્યું હતું. નાસભાગમાં તેમના ચશ્મા અને ખાદૂન ક્યાં વેરવિખેર થઈ ગયા તે ખબર નથી. ગાંધીજીને ઝડપથી રૂમમાં લાવવામાં આવ્યા, પરંતુ તેઓ તે પહેલા જ ગુજરી ચૂક્યા હતા. તેમના મૃતદેહને સાદડી પર રાખવામાં આવ્યો હતો. આજુબાજુ ભીડ એકઠી થઈ ગઈ હતી. રાત આંસુમાં વીતી ગઈ. ગોળી માર્યા બાદ ગાંધીજી જ્યાં પડ્યા હતા ત્યાંથી લોકોએ માટી ઉપાડવાનું શરૂ કર્યું. એક ખાડો હતો. થોડા સમય પછી એક ગાર્ડ પણ ત્યાં તૈનાત થઈ ગયો.

ગાંધીજીની હત્યા કરનાર નાથુરામ ગોડસે એ જ સમયે પોલીસના હાથે ઝડપાઈ ગયો હતો. ટોળાએ તેના માથા પર લાકડીઓ પણ મારી હતી. ગોડસે કહેતો હતો, ‘મારે જે કરવું હતું તે કર્યું’.

ADVERTISEMENT

30 જાન્યુઆરી 1948ના રોજ ગાંધીજીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તેનું ષડયંત્ર આઝાદીના થોડા મહિના પછી શરૂ થયું. ગાંધીજીની હત્યાની તારીખ 20 જાન્યુઆરી નક્કી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તે દિવસે હત્યારા નિષ્ફળ ગયા હતા. 10 ફેબ્રુઆરી, 1949ના રોજ લાલ કિલ્લામાં ચાલી રહેલી અદાલતે ગાંધી હત્યા પર પોતાનો ચુકાદો આપ્યો. તે નિર્ણય પરથી સમજીએ કે હત્યારાઓએ આ સમગ્ર હત્યાકાંડ કેવી રીતે અંજામ આપ્યો? આમાં કોણ કોણ સામેલ હતું? વાંચો- ગાંધી હત્યાના કાવતરાની કહાની… જેણે માત્ર દેશને જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વને હચમચાવી નાખ્યું.

નવસારીઃ આટલા નાના બાકોરામાંથી ચોરો 21 i-phone મળી 200 મોબાઈલ ચોરી ગયા, 29 લાખની ચોરી

કેવી રીતે ઘડવામાં આવ્યું કાવતરું?
– નવેમ્બર-ડિસેમ્બર 1947: નારાયણ આપ્ટે અને દિગંબર બાર્જ 17 નવેમ્બરના રોજ પૂનામાં મળ્યા. આપ્ટેએ બાર્જને હથિયારોની વ્યવસ્થા કરવા કહ્યું. ડિસેમ્બરના અંતમાં, બાર્જ શસ્ત્રોની દુકાનમાં જાય છે અને શસ્ત્રો જુએ છે અને કહે છે કે વિષ્ણુ થોડા દિવસો પછી આવશે.
– 9 જાન્યુઆરી 1948: સાંજે 6.30 વાગ્યે નારાયણ આપ્ટે દિગંબર બાર્જ પર ગયા અને કહ્યું કે સાંજે કેટલાક લોકો વિષ્ણુ કરકરે સાથે આવશે અને શસ્ત્રો જોશે.
– 9 જાન્યુઆરી 1948: તે જ દિવસે રાત્રે 8.30 કલાકે વિષ્ણુ કરકરે ત્રણ લોકો સાથે હથિયારોની દુકાને ગયા. આ ત્રણ લોકોમાંથી એક મદનલાલ પાહવા હતા. બાર્જ તેને શસ્ત્રો બતાવે છે, જેમાં બંદૂકો, કોટન સ્લેબ અને હેન્ડ ગ્રેનેડનો સમાવેશ થાય છે.
– 10 જાન્યુઆરી 1948: નારાયણ આપ્ટે ફરીથી સવારે 10 વાગે શસ્ત્રાગાર સ્ટોર પર આવે છે અને દિગંબર બાર્જને હિંદુ રાષ્ટ્ર કાર્યાલયે લઈ જાય છે. અહીં તેને બે રિવોલ્વર, બે ગન કોટન સ્લેબ અને પાંચ હેન્ડ ગ્રેનેડની વ્યવસ્થા કરવાનું કહેવામાં આવે છે. બાર્જ કહે છે કે તેની પાસે રિવોલ્વર નથી, પરંતુ તે ગન કોટન સ્લેબ અને હેન્ડ ગ્રેનેડની વ્યવસ્થા કરશે.
– 14 જાન્યુઆરી 1948: નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે સાંજની ટ્રેન દ્વારા પુણેથી બોમ્બે આવ્યા. દિગંબર બેજ અને તેમના નોકર શંકર કિસ્તૈયા પણ તે જ દિવસે બોમ્બે પહોંચ્યા. તે પોતાની સાથે બે બંદૂકો, કોટન સ્લેબ અને પાંચ હેન્ડ ગ્રેનેડ લાવ્યો હતો. ચારેય સાવરકર ગૃહમાં મળે છે. અહીંથી દીક્ષિતજી શસ્ત્રો સાથે મહારાજના ઘરે જાય છે અને સામાન મૂકીને સાવરકર સદન પરત આવે છે.
– 15 જાન્યુઆરી 1948: નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટેએ 17મીએ સવારે 7.15 વાગ્યે બોમ્બેથી દિલ્હીની ફ્લાઈટ ટિકિટ બુક કરાવી. ગોડસે ‘ડીએન કરમરકર’ દ્વારા અને આપ્ટે દ્વારા ‘એસ. ‘મરાઠા’ નામે ટિકિટ લીધી. તે જ દિવસે નારાયણ આપ્ટે, ​​નાથુરામ ગોડસે, વિષ્ણુ કરકરે, મદનલાલ પાહવા અને દિગંબર બેજ કાર દ્વારા દીક્ષિતજી મહારાજના ઘરે પહોંચ્યા. અહીં નારાયણ આપ્ટેએ સામાન લીધો અને વિષ્ણુ કરકરેને આપ્યો અને કહ્યું કે મદનલાલને તેમની સાથે સાંજની ટ્રેનમાં દિલ્હી લઈ જાવ.
– 16 જાન્યુઆરી 1948: દિગંબર બાર્જ અને શંકર કિસ્તૈયા પૂના આવ્યા. નાથુરામ ગોડસે પણ પુણે આવ્યા હતા. બાર્જ અને કિસ્તૈયા ગોડસેને મળવા હિંદુ રાષ્ટ્રની ઓફિસ પહોંચ્યા. ગોડસેએ બાર્જને નાની પિસ્તોલ આપી અને બદલામાં રિવોલ્વર આપવા કહ્યું.
– 17 જાન્યુઆરી 1948: દિગંબર બાર્જ અને શંકર કિસ્તૈયા વહેલી સવારે બોમ્બે પહોંચ્યા. બંને અલગ-અલગ સ્ટેશન પર ઉતર્યા. બેજ ગયા અને નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટેને મળ્યા. ત્રણેયએ ત્રણ અલગ-અલગ લોકો પાસેથી 2100 રૂપિયા ઉઘરાવ્યા હતા. આ પછી ત્રણેય હિન્દુ મહાસભાના કાર્યાલયમાંથી શંકર કિસ્તૈયાને ઉપાડી ગયા અને ચારેય સાવરકર સદન પહોંચ્યા. વિષ્ણુ કરકરે અને મદનલાલ પાહવા એ જ સાંજે દિલ્હી પહોંચ્યા. સાંજે નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે પણ અલગ-અલગ ફ્લાઈટ દ્વારા દિલ્હી જવા રવાના થયા હતા. દિગંબર બેજ અને શંકર કિસ્તૈયા પણ ટ્રેન દ્વારા દિલ્હી જવા રવાના થયા હતા.
– 17 થી 19 જાન્યુઆરી 1948: દિલ્હી પહોંચ્યા પછી, વિષ્ણુ કરકરે અને મદનલાલ પાહવા શરીફ હોટલમાં રોકાયા. નાથુરામ ગોડસે એસ. દેશપાંડે અને નારાયણ આપ્ટે એમ. મરિના હોટેલમાં ‘દેશપાંડે’ના નામે રૂમ લીધો. ટ્રેન મોડી હોવાના કારણે દિગંબર બાર્જ અને શંકર કિસ્તૈયા 19 જાન્યુઆરીની રાત્રે દિલ્હી પહોંચ્યા હતા. બંને હિન્દુ મહાસભાના કાર્યાલયમાં રોકાયા હતા. ત્યાં તે નાથુરામ ગોડસેના ભાઈ ગોપાલ ગોડસેને મળ્યો.

ADVERTISEMENT

બાયપોલર ડિસઓર્ડરના શિકાર ASIને કેવી રીતે મળી રિવોલ્વર, કેમ મંત્રીને માર્યા, વણ ઉકલ્યા સવાલ

20 જાન્યુઆરી 1948ના રોજ શું થયું હતું?

ADVERTISEMENT

પ્રથમ બિરલા હાઉસની રેકી
નારાયણ આપ્ટે, ​​વિષ્ણુ કરકરે, દિગંબર બેજ અને શંકર કિસ્તૈયા વહેલી સવારે બિરલા હાઉસ પહોંચ્યા. ચારેયએ બિરલા હાઉસની રેકી કરી અને થોડીવાર પછી બહાર આવ્યા. પછી પાછળના દરવાજાથી પ્રવેશ કરો. નારાયણ આપ્ટેએ તેમને પ્રાર્થના સ્થળ બતાવ્યું જ્યાં ગાંધીજી પ્રાર્થના કરતા હતા. આ સિવાય ગાંધીજી જ્યાં બેસતા હતા તે જગ્યા પણ બારીમાંથી બતાવવામાં આવી હતી. પછી બધા બહાર આવ્યા. બિરલા હાઉસના બીજા ગેટ તરફ ઈશારો કરતા નારાયણ આપ્ટેએ કહ્યું કે ભીડનું ધ્યાન હટાવવા માટે અહીં બંદૂકના કોટન સ્લેબથી બ્લાસ્ટ કરવામાં આવશે. થોડીવાર પછી ચારેય જણ હિન્દુ મહાસભા ભવનમાં ગયા.

ફરી રિવોલ્વર ટેસ્ટિંગ
હિંદુ મહાસભા ભવન પહોંચ્યા બાદ નારાયણ આપ્ટેએ રિવોલ્વરનું પરીક્ષણ કરવાનું કહ્યું. આ બે રિવોલ્વર હતી. એક રિવોલ્વર ગોપાલ ગોડસે પાસેથી મળી હતી અને બીજી દિગંબર બાર્જે ગોઠવી હતી. આ પછી નારાયણ આપ્ટે, ​​ગોપાલ ગોડસે, દિગંબર બર્જ અને શંકર કિસ્તૈયા ભવનની પાછળના જંગલમાં ગયા. ચારેયએ બંદૂકનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ એકને મુશ્કેલી પડી રહી હતી. પછી ચારેય સાથે, વિષ્ણુ કરકરે અને મદનલાલ પાહવા મરિના હોટેલમાં પહોંચ્યા જ્યાં નાથુરામ ગોડસે રોકાયા હતા. અહીં ગોડસેએ કહ્યું- ‘આ છેલ્લી તક છે. કાર્ય પૂર્ણ થવું જોઈએ. નાથુરામ ગોડસે પાસે જતા પહેલા તેણે બંદૂકના કોટન સ્લેબ અને હેન્ડ ગ્રેનેડ ફીટ કર્યા હતા.

હથિયારોનું વિતરણ
તમામ પ્લાનિંગ થઈ ગયા બાદ શસ્ત્રોનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું. દિગંબર બાર્જે સૂચન કર્યું કે મદનલાલ પાહવાને બંદૂકની કોટન સ્લેબ અને હેન્ડ ગ્રેનેડ આપવામાં આવે. ગોપાલ ગોડસે અને વિષ્ણુ કરકરેએ એક-એક હેન્ડ ગ્રેનેડ રાખ્યા હતા. ત્યાં તેણે પોતે અને શંકર કિસ્તૈયાએ એક-એક રિવોલ્વર અને હેન્ડ ગ્રેનેડ રાખ્યા હતા. બાર્જે સૂચવ્યું કે નારાયણ આપ્ટે અને નાથુરામ ગોડસે સંકેત આપે. બાર્જનું સૂચન સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું. આપ્ટેએ સૂચવ્યું કે દરેક વ્યક્તિ એકબીજાને ખોટા નામથી બોલાવશે. આના પર નાથુરામ ગોડસેએ ‘દેશપાંડે’, વિષ્ણુ કરકરેને ‘બિયાસ’, નારાયણ આપ્ટેને ‘કરમરકર’, શંકર કિસ્તૈયાએ ‘તુકારામ’ અને દિગંબર બર્જને ‘બંદોપંત’ તરીકે નામ આપ્યું હતું.

તે હુમલાનો નિષ્ફળ પ્રયાસ
મરિના હોટેલમાંથી વિષ્ણુ કરકરે અને મદનલાલ પાહવા સૌ પ્રથમ નીકળ્યા હતા. થોડી વાર પછી નારાયણ આપ્ટે, ​​ગોપાલ ગોડસે, શંકર કિસ્તૈયા અને દિગંબર બેજ બહાર આવ્યા. અંતે નાથુરામ ગોડસે બહાર આવ્યો. વિષ્ણુ અને મદનલાલ બિરલા હાઉસ પહોંચ્યા હતા. થોડા સમય પછી નારાયણ આપ્ટે, ​​ગોપાલ ગોડસે, દિગંબર બેજ અને શંકર કિસ્તૈયા પણ ત્યાં પહોંચ્યા. ત્યાં તેની પ્રથમ મુલાકાત મદનલાલ સાથે થઈ. નારાયણ આપ્ટેએ મદનલાલને પૂછ્યું- ‘તમે તૈયાર છો?’ આના પર તેણે જવાબ આપ્યો કે તે તૈયાર છે. મદનલાલે કહ્યું કે બંદૂકનો કોટન સ્લેબ રાખવામાં આવ્યો છે, તેને માત્ર સળગાવવાનો છે. વિષ્ણુ કરકરે પ્રાર્થના સ્થળની સમીક્ષા કરી રહ્યા હતા. નાથુરામ ગોડસે પણ થોડીવારમાં બિરલા હાઉસ પહોંચી ગયો.

બાદમાં નારાયણ આપ્ટેએ બાર્જને પૂછ્યું કે શું તે તૈયાર છે? તો તેણે કહ્યું – હા તે તૈયાર છે. આપ્ટેએ મદનલાલ પાહવાને ‘આવો’ કહ્યું અને તેઓ ગયા અને જ્યાં બંદૂકની કોટન સ્લેબ રાખવામાં આવી હતી ત્યાં ઊભા રહ્યા. વિષ્ણુ કરકરે, દિગંબર બર્જ અને શંકર કિસ્તૈયા પ્રાર્થના સ્થળ તરફ જવા લાગ્યા. બાર્જ મહાત્મા ગાંધીની બાજુમાં જ ઊભો હતો. અને વિષ્ણુ અને શંકર તેની બાજુમાં ઉભા હતા. ત્રણ ચાર મિનિટ પછી બિરલા હાઉસની પાછળ જોરદાર વિસ્ફોટ થયો. વિસ્ફોટ થતાં જ નાથુરામ ગોડસે ટેક્સીમાં બેઠા અને કહ્યું- ‘કાર સ્ટાર્ટ કરો.’ થોડા સમય પછી, જ્યાં વિસ્ફોટ થયો હતો ત્યાં ભીડ એકઠી થઈ ગઈ. એક વ્યક્તિએ મદનલાલને ઓળખીને પોલીસને જણાવ્યું કે તેણે બોમ્બ મૂક્યો હતો. મદનલાલ પકડાઈ ગયો. ગાંધીજીની હત્યાનું આ કાવતરું નિષ્ફળ ગયું.

20 થી 30 જાન્યુઆરી વચ્ચે શું થયું?
નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે 21 જાન્યુઆરીની સવારે કાનપુર પહોંચ્યા હતા. બંને 22મી સુધી રેલવે સ્ટેશનના રિટાયરિંગ રૂમમાં રોકાયા હતા. 22 જાન્યુઆરીના રોજ ગોપાલ ગોડસે પુણે પહોંચ્યો અને તેના મિત્ર પાંડુરંગ ગોડબોલેને સંતાડવા માટે રિવોલ્વર અને કારતુસ આપ્યા. નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે 23 જાન્યુઆરીએ બોમ્બે પહોંચ્યા. અહીં આર્યપથિક આશ્રમમાં બંનેએ અલગ-અલગ રૂમ લીધા અને બીજા દિવસ સુધી રોકાયા. 24મીએ બંને એલ્ફિન્સ્ટન હોટલમાં શિફ્ટ થયા અને 27મી સુધી અહીં રહ્યા.

25 જાન્યુઆરીની સવારે, ગોડસે અને આપ્ટેએ 27મી તારીખે બોમ્બેથી દિલ્હીની ફ્લાઈટ માટે ટિકિટ બુક કરી હતી. આ વખતે ખોટું નામ પણ કહો. ગોડસે ‘ડી. નારાયણ’ અને આપ્ટે નામના ‘એન. ‘વિનાયકરાવ’ નામે ટિકિટ લીધી. નારાયણ આપ્ટે, ​​નાથુરામ ગોડસે, વિષ્ણુ કરકરે અને ગોપાલ ગોડસે 25મીએ જ જીએમ જોશી નામના વ્યક્તિના ઘરે મળ્યા હતા. નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે 26મી જાન્યુઆરીની વહેલી સવારે દાદાજી મહારાજ અને દીક્ષિતજી મહારાજના ઘરે પહોંચ્યા. તેણે બંને પાસેથી રિવોલ્વર માંગી. જો કે, દાદાજી મહારાજ અને દીક્ષિતજી મહારાજ બંનેએ તેમને રિવોલ્વર આપવાની ના પાડી.

બ્રાઝિલિયન વૃદ્ધ મહિલા ગેલેરીમાં ફસાયા અને નડિયાદ ફાયર દોડતી થઇ

રિવોલ્વર મેળવવામાં મળી મદદ
નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે 27 જાન્યુઆરીની સવારે બોમ્બેથી દિલ્હી પહોંચ્યા. તે જ રાત્રે ટ્રેનમાં ગ્વાલિયર આવ્યો. 28 જાન્યુઆરીની સવારે બંને હિન્દુ મહાસભાના નેતા ડો.દત્તાત્રેય પરચુરેના ઘરે ગયા હતા. તે પરચુરેના ઘરે ગંગાધર દંડવતેને મળ્યો, જેણે તેને રિવોલ્વર મેળવવામાં મદદ કરી. નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે 29 જાન્યુઆરીની બપોરે દિલ્હી પહોંચ્યા. બંને 30 જાન્યુઆરી સુધી અહીં રોકાયા હતા. 30 જાન્યુઆરી, 1948ના રોજ સાંજના પાંચ વાગ્યા હતા. મહાત્મા ગાંધી પોતાના રૂમમાંથી બહાર આવ્યા અને પ્રાર્થના સ્થળે જવા લાગ્યા. મહાત્મા ગાંધી હંમેશા પ્રાર્થના સ્થળે સમયસર પહોંચી જતા હતા. પણ એ દિવસે થોડું મોડું થયું હતું.

– મહાત્મા ગાંધી આભાબેન અને મનુબેનના ખભા પર હાથ મૂકીને પ્રાર્થના સ્થળ તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યા હતા. ગુરબચન સિંહ પણ તેમની સાથે હતા. રસ્તામાં ગુરબચનસિંહ કોઈની સાથે વાત કરવામાં ફસાઈ ગયા, પણ ગાંધીજી આગળ વધતા રહ્યા. તે દિવસે બાપુને પ્રાર્થના સ્થળે જવામાં મોડું થયું.
– તે દિવસે બીજી એક વિચિત્ર ઘટના બની. સામાન્ય રીતે જ્યારે ગાંધીજી પ્રાર્થના સ્થળે જતા ત્યારે એક-બે માણસો તેમની આગળ ચાલતા અને એક-બે તેમની પાછળ. પણ એ દિવસે ગાંધીજીની આગળ અને પાછળ કોઈ ચોકીદાર નહોતું. ગાંધીજી પ્રાર્થનાસ્થળથી થોડે દૂર હતા ત્યારે ભીડે રસ્તો આપ્યો જેથી તેઓ ત્યાં પહોંચી શકે.
– ગાંધીજી આભાબેન અને મનુબેનના ખભા પર હાથ રાખીને ચાલી રહ્યા હતા, ત્યારે નાથુરામ ગોડસે ભીડમાંથી બહાર આવ્યા. તેણે પોતાના બંને હાથમાં પિસ્તોલ છુપાવી હતી. તેમણે તેમના ચરણ સ્પર્શના બહાને ગાંધીજી સમક્ષ પ્રણામ કર્યા અને પછી ઊભા થઈને ઉતાવળે ત્રણ ગોળીઓ ચલાવી. ગાંધીજીના મોઢામાંથી ‘હે રામ…’ નીકળ્યું અને તેઓ જમીન પર પડ્યા.
– નાથુરામ ગોડસે તરત જ ઝડપાઈ ગયો. તેની પાસેથી પિસ્તોલ અને કારતુસ મળી આવ્યા હતા. ગંભીર રીતે ઘાયલ થયેલા ગાંધીજીને બિરલા હાઉસના એક રૂમમાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ત્યાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું.

‘ટોળામાંથી કેટલાક લોકોએ મારા હાથમાંથી પિસ્તોલ છીનવી લીધી’
‘હા. એ વાત સાચી છે કે મેં મહાત્મા ગાંધી પર પિસ્તોલથી ગોળીઓ ચલાવી હતી. હું મહાત્મા ગાંધીની સામે ઊભો હતો. હું તેમના પર બે ગોળીઓ ચલાવવા માંગતો હતો જેથી કરીને અન્ય કોઈ ઘાયલ ન થાય. મેં પિસ્તોલ મારી હથેળીમાં રાખી અને તેમને પ્રણામ કર્યા. મેં મારા જેકેટની અંદરથી પિસ્તોલનો સેફ્ટી કેચ કાઢી નાખ્યો હતો. મને લાગે છે કે મેં બે ગોળી ચલાવી છે. જોકે ત્રણ ગોળી મારી હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. મેં ગોળીબાર કરતાની સાથે જ થોડીવાર માટે શાંતિ છવાઈ ગઈ. હું પણ ઉત્સાહિત થઈ ગયો. મેં બૂમ પાડી- ‘પોલીસ, પોલીસ, આવો.’ અમરનાથે આવીને મને પાછળથી પકડી લીધો. કેટલાક કોન્સ્ટેબલોએ પણ મને પકડી લીધો. ટોળામાંથી કેટલાક લોકોએ મારા હાથમાંથી પિસ્તોલ છીનવી લીધી હતી. ત્યાં કોઈ હતું જેણે મને પાછળથી માથા પર લાઠી વડે માર્યો હતો. તેણે મને બે-ત્રણ વાર લાકડી વડે માર્યો. મારા માથામાંથી લોહી નીકળતું હતું. મેં તેમને કહ્યું કે તેઓ મારી ખોપરી તોડી નાખે તો પણ હું ભાગી જવાનો નથી. મારે જે કરવું હતું તે મેં કર્યું.

‘પોલીસે મને ભીડથી દૂર લઈ જવાનો પ્રયાસ કર્યો. ત્યારે જ મેં જોયું કે કોઈની પાસે મારી પિસ્તોલ હતી. મેં તેને સેફ્ટી કેચ પહેરવાનું કહ્યું, નહીં તો તે પોતાને ગોળી મારી શકે છે અથવા તે અન્ય લોકોને ઇજા પહોંચાડી શકે છે. પછી તેણે મને કહ્યું કે તે મને આ જ પિસ્તોલથી મારી નાખશે. મેં તેને કહ્યું કે તે મને મારી નાખે તો પણ મને ખરાબ નહીં લાગે. પોલીસે તેની પાસેથી પિસ્તોલ કબજે કરી હતી. મહાત્મા ગાંધી મૃત્યુ પામ્યા કારણ કે તેઓ મારી પિસ્તોલમાંથી છોડવામાં આવેલી ગોળીથી ઘાયલ થયા હતા.

અને ચુકાદાનો દિવસ આવ્યો…
તારીખ – 10 ફેબ્રુઆરી 1949. દિવસ – ગુરુવાર. સ્થળ- દિલ્હીનો લાલ કિલ્લો. સવારથી જ ભારે ભીડ જોવા મળી હતી. સુરક્ષા પણ મજબૂત હતી. આ દિવસે મહાત્મા ગાંધીની હત્યાનો ચુકાદો આવવાનો હતો. લાલ કિલ્લાની અંદર જ એક વિશેષ અદાલત બનાવવામાં આવી હતી. નાથુરામ ગોડસે અને અન્ય આરોપીઓ સવારે 11.20 વાગ્યે કોર્ટ રૂમમાં પહોંચ્યા હતા. દસ મિનિટ પછી જજ આત્માચરણ પણ પહોંચી ગયા. ન્યાયાધીશે પહેલા નાથુરામ ગોડસેનું નામ બોલાવ્યું, તે ઉભા થયા. ત્યાર બાદ વારાફરતી તમામ આરોપીઓના નામ લીધા. ગાંધી હત્યામાં કુલ 9 લોકોને આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમાં નાથુરામ ગોડસે, નારાયણ આપ્ટે, ​​ગોપાલ ગોડસે, વિષ્ણુ કરકરે, મદનલાલ પાહવા, દત્તાત્રેય પરચુરે, દિગંબર બેજ અને તેમના સેવક શંકર કિસ્તૈયા હતા. વિનાયક દામોદર સાવરકર પણ આરોપી હતા. જજ આત્માચરણે આઠ આરોપીઓને દોષિત ઠેરવ્યા હતા. નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટેને ફાંસીની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. ગોપાલ ગોડસે, વિષ્ણુ કરકરે, મદનલાલ પાહવા, દત્તાત્રેય પરચુરે, દિગંબર બેજ અને શંકર કિસ્તૈયાને આજીવન કેદની સજા થઈ હતી. સાવરકરને પુરાવાના અભાવે નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. સ્પેશિયલ કોર્ટના આ નિર્ણયને પંજાબ હાઈકોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. 21 જૂન 1949ના રોજ હાઈકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો. હાઈકોર્ટે શંકર કિસ્તૈયા અને દત્તાત્રેય પરચુરેને મુક્ત કર્યા. નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટેની ફાંસીની સજા યથાવત રાખવામાં આવી હતી. બાકીના આરોપીઓની આજીવન કેદની સજા પણ યથાવત રાખવામાં આવી હતી. નથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટેને 15 નવેમ્બર 1949ના રોજ અંબાલાની સેન્ટ્રલ જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી. સ્વતંત્ર ભારતની આ પ્રથમ ફાંસી હતી.

    follow whatsapp

    ADVERTISEMENT