પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સમાં ભારતનું રેન્કિંગ ઘટ્યું, આશ્ચર્યજનક રીતે સૌથી વધારે ઘટાડો થયો

નવી દિલ્હી : પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સમાં ભારતના રેન્કિંગમાં મોટો ઘટાડો થયો છે. ગયા વર્ષે ભારતનું રેન્કિંગ 138 હતું. જે આ વર્ષે વધીને 144 થયું છે. ભારતનો મોબિલિટી સ્કોર 73 થી ઘટીને 70 થયો છે. પાસપોર્ટ ઇન્ડેક્સે બુધવારે તેનું નવીનતમ અપડેટ પ્રકાશિત કર્યું, જેમાં ભારતનો ગતિશીલતા સ્કોર ઘટ્યો છે. ભારતના સ્કોરમાં આ વર્ષે સૌથી મોટો વૈશ્વિક ઘટાડો જોવા મળ્યો છે અને હવે તે 70 પર છે. વર્ષ 2022માં જ્યાં ભારતનું રેન્કિંગ 73 મોબિલિટી સ્કોર સાથે 138માં હતું. તે 2023માં છ પોઈન્ટ ઘટીને 144મા સ્થાને આવી ગયું છે. પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સમાં નવી સુવિધા ‘ટાઈમશિફ્ટ’ ઉમેર્યા બાદ આ રેન્કિંગ બહાર પાડવામાં આવ્યું છે.

પાસપોર્ટના પ્રદર્શનના આધારે રેન્કિંગ નક્કી થાય છે
આ સુવિધા દ્વારા, વિવિધ દેશોના પાસપોર્ટને તેમના વર્ષોના એકંદર પ્રદર્શનના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. આ કારણોસર, ભારતનું રેન્કિંગ રોગચાળા પહેલા જે હતું તેનાથી નોંધપાત્ર રીતે નીચે આવી ગયું છે.એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતની રેન્કિંગમાં ભારે ઘટાડો યુરોપિયન યુનિયનની નીતિને કારણે થયો છે. આ નીતિના કારણે હવે 2023માં સર્બિયા જેવા દેશોમાં જતા ભારતીય નાગરિકો માટે વિઝા જરૂરી છે. અમેરિકા અને જર્મનીની સરખામણીએ ચીનનું પ્રદર્શન પણ આ ઇન્ડેક્સમાં ઘણું નબળું રહ્યું છે.

ચીને યુરોપિયન યુનિયન અને ભારત જાપાન સાથે કરાર નથી કર્યા
ચીને યુરોપિયન યુનિયન અને તેના ભારત, જાપાન જેવા હરીફો સાથે ફ્રી વિઝા કરાર કર્યો નથી. જેના કારણે તેની કામગીરીમાં ઘટાડો થયો છે. પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સમાં ચીનનું રેન્કિંગ 118 છે. એશિયાના બે દેશોએ આ ઈન્ડેક્સમાં સારું સ્થાન મેળવ્યું છે. દક્ષિણ કોરિયા 174ના ગતિશીલતા સ્કોર સાથે 12મા ક્રમે છે. જે એશિયન દેશોમાં સૌથી વધુ છે. અને જાપાન 172 મોબિલિટી સ્કોર સાથે 26માં સ્થાને છે.આફ્રિકન દેશોએ મોબિલિટી સ્કોર સુધાર્યો આ વર્ષે માત્ર 10 દેશોએ જ તેમના મોબિલિટી સ્કોર વધાર્યા છે. સ્વીડને જર્મનીને પછાડીને પાસપોર્ટ રેન્કિંગમાં બીજું સ્થાન મેળવ્યું છે. રેન્કિંગમાં જે દેશોનો મોબિલિટી સ્કોર વધ્યો છે, તેમાંથી 40% દેશો આફ્રિકાના છે.

આફ્રિકન દેશ કેન્યાએ ચાર સ્થાનની છલાંગ લગાવી
આફ્રિકન દેશ કેન્યાએ આ વર્ષે સૌથી વધુ ફાયદો નોંધાવતા ચાર સ્થાનની છલાંગ લગાવી છે. આ સમયગાળા દરમિયાન વિઝા નિયમો કડક કરવામાં આવ્યા હતા. છેલ્લા બે વર્ષમાં તે હળવું કરવામાં આવ્યું હતું. જેના કારણે દેશોએ વૈશ્વિક ગતિશીલતામાં સારો દેખાવ કર્યો છે, પરંતુ આ વર્ષે અત્યાર સુધી મંદી જોવા મળી છે. ચીન અને ભારત બંનેએ તેમના પાસપોર્ટની ગતિશીલતામાં ઘટાડો જોયો છે. જો કે અમે માનીએ છીએ કે ચીને તેની સરહદો ફરીથી ખોલવાના પરિણામોને સંપૂર્ણ રીતે સમજ્યા નથી. હેનલી પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સ 2023માં ભારતે વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે.

ભારતીયોને 59 દેશોમાં વિઝા ઓન અરાઇવલ સ્કીમ
આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં જાહેર કરવામાં આવેલા હેનલી પાસપોર્ટ ઈન્ડેક્સમાં ભારતનો પાસપોર્ટ 85માં ક્રમે હતો. ગયા વર્ષે આ ઈન્ડેક્સમાં ભારતનું રેન્કિંગ 87 હતું, જેમાં આ વર્ષે બે પોઈન્ટનો સુધારો થયો છે. હેનલીનો આ ઈન્ડેક્સ ઈન્ટરનેશનલ એર ટ્રાન્સપોર્ટ એસોસિએશન પાસેથી ઉપલબ્ધ ડેટાના આધારે દેશોના પાસપોર્ટને રેન્કિંગ આપે છે. આમાં એ જોવામાં આવે છે કે કયો પાસપોર્ટ કેટલા દેશોમાં ફ્રી વિઝા અથવા વિઝા ઓન અરાઈવલની સુવિધા આપે છે. ભારતીય પાસપોર્ટ ધારકો 59 દેશોમાં ફ્રી અથવા વિઝા ઓન અરાઈવલ સુવિધા મેળવી શકે છે.