ભારતે રશિયા પાસેથી દરરોજ 1.6 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદ્યું, સાઉદી અરેબિયા-ઈરાકને આંચકો!

નવી દિલ્હી : ભારત રશિયા પાસેથી સતત મોટા પ્રમાણમાં ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરી રહ્યું છે. ગલ્ફ દેશો આ મામલે પાછળ રહી ગયા છે અને ભારતીય ઓઈલ બાસ્કેટમાં રશિયન ઓઈલનો હિસ્સો ઝડપથી વધ્યો છે. ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ આયાત કરનાર દેશ છે. ફેબ્રુઆરીમાં રશિયામાંથી ભારતની ક્રૂડ ઓઈલની આયાત રેકોર્ડ 1.6 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ પર પહોંચી ગઈ છે. ભારત રશિયા પાસેથી સતત મોટા પ્રમાણમાં ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરી રહ્યું છે. ઈરાક અને સાઉદી અરેબિયા પરંપરાગત રીતે ભારતના સૌથી મોટા સપ્લાયર છે. પરંતુ ગયા વર્ષથી ભારત રશિયા તરફ વળ્યું છે.

પરંપરાગત સપ્લાયર્સ પાસેથી ખરીદી ઘટી
જેના કારણે પરંપરાગત સપ્લાયર્સ પાછળ રહી ગયા છે. એનર્જી કાર્ગો ટ્રેકર વોર્ટેક્સાના જણાવ્યા અનુસાર, રશિયા ક્રૂડનો સૌથી મોટો સપ્લાયર રહ્યો છે. જે રિફાઈનરીઓમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલમાં રૂપાંતરિત થાય છે. જેના કારણે ભારતીય રિફાઇનર્સ વિપુલ પ્રમાણમાં તેલની આયાત કરી રહ્યા છે. ફેબ્રુઆરી 2022 માં રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષની શરૂઆત પહેલા, ભારતની આયાત બાસ્કેટમાં રશિયન તેલનો હિસ્સો એક ટકાથી ઓછો હતો. પરંતુ ફેબ્રુઆરી 2023 માં, શેર વધીને 35 ટકા થયો અને દૈનિક આયાતનો આંકડો વધીને 1.62 પ્રતિ લાખ બેરલ થયો. ભારત લાભ લઈ રહ્યું છે ભારત ચીન અને અમેરિકા પછી વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો ક્રૂડ ઓઇલ આયાતકાર છે.

યુક્રેન પર હુમલા બાદ અમેરિકા સહિતના પશ્ચિમી દેશોએ પ્રતિબંધ લાદ્યો
યુક્રેન પર હુમલા બાદ અમેરિકા સહિતના પશ્ચિમી દેશોએ રશિયન ઓઈલ પર ભાવ મર્યાદા લાદી દીધી હતી. આ પછી રશિયા પોતાનું તેલ સસ્તા ભાવે વેચી રહ્યું છે, જેનો ફાયદો ભારત ઉઠાવી રહ્યું છે. રશિયાથી તેલની આયાતમાં વધારાની અસર સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાકથી થતી આયાત પર પડી છે. માસિક ધોરણે તેમાં 16 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. વોર્ટેક્સા અનુસાર, રશિયા હવે ઇરાક અને સાઉદી અરેબિયા પાસેથી ખરીદે છે તેના કરતાં વધુ તેલ આયાત કરી રહ્યું છે.

દાયકાઓથી ભારત સાઉદી અને ઇરાક પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદે છે
ઈરાક અને સાઉદી અરેબિયા દાયકાઓથી ભારતમાં ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરે છે. ઈરાકે ફેબ્રુઆરીમાં 9,39,921 બેરલ પ્રતિ દિવસ (BPD) તેલનો સપ્લાય કર્યો હતો. તે જ સમયે, સાઉદીએ દરરોજ 6,47,813 બેરલ તેલની સપ્લાય કરી છે. કયા દેશે ભારતને કેટલી સપ્લાય કરી? UAE એ અમેરિકાને રોજના 4,04,570 બેરલના સપ્લાય સાથે પાછળ છોડી દીધું છે. અમેરિકાએ જાન્યુઆરીમાં પ્રતિ દિવસ 3,99,914 બેરલ ક્રૂડની સપ્લાય કરી હતી, પરંતુ ફેબ્રુઆરીમાં આ આંકડો ઘટીને 2,48,430 બેરલ પ્રતિ દિવસ થયો હતો.

ઇરાક અને સાઉદી અરેબિયાને 16 મહિનાનો સૌથી ઓછી ખરીદી
ઇરાક અને સાઉદી અરેબિયાને પુરવઠો 16 મહિનામાં સૌથી નીચો છે. ડિસેમ્બરમાં યુરોપિયન યુનિયન દ્વારા આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યા પછી રશિયા તેની ઉર્જા નિકાસમાં તફાવતને દૂર કરવા માટે ભારતને ક્રૂડ તેલનો રેકોર્ડ જથ્થો પૂરો પાડી રહ્યું છે.રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ પહેલાં ગલ્ફ દેશો ભારતીય ક્રૂડ બાસ્કેટમાં 60 ટકા હિસ્સો ધરાવતા હતા. ટકા મધ્ય પૂર્વના દેશોમાંથી આયાત કરવામાં આવ્યો હતો. બાકીનું નોર્થ અમેરિકન ક્રૂડ લગભગ 14 ટકા, વેસ્ટ આફ્રિકન ક્રૂડ લગભગ 12 ટકા, લેટિન અમેરિકન ક્રૂડ 5 ટકા અને રશિયન ગ્રેડ 2 ટકા ભારતનું ક્રૂડ ઓઈલ બાસ્કેટ બનાવે છે. વોર્ટેક્સા અનુસાર, ભારતે ડિસેમ્બર 2021માં રશિયા પાસેથી પ્રતિ દિવસ માત્ર 36,255 બેરલ ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરી હતી. તે જ સમયે, ઇરાકથી દરરોજ 1.05 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરવામાં આવી હતી.