અદાણી ગ્રુપ હવે આ મામલે દોષિત સાબિત થયું, કાયદાના ઉલ્લંઘનના બે કેસમાં સરકારે આટલો દંડ ફટકાર્યો

અમદાવાદ: શેરોમાં ધાંધલી અને એકાઉન્ટિંગ ફ્રોડના આરોપોની તપાસ વચ્ચે અદાણી ગ્રૂપ કંપની એક્ટના ઉલ્લંઘન કરવા બદલ દોષિત ઠર્યું છે. આ માટે અદાણી ગ્રુપના ચેરમેન ગૌતમ અદાણીને દંડ પણ ફટકારવામાં આવ્યો છે. તાજેતરમાં, રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝે અદાણી પાવર સાથે સંબંધિત બે કેસમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. આ મુજબ અદાણી પાવરે બે કેસમાં કંપની એક્ટનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. એક કિસ્સામાં, અદાણી પાવરે ત્રણ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન સંબંધિત પક્ષના વ્યવહારોની જાણ કરી ન હતી.

અદાણીને કેટલો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો?
રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝની ગુજરાત શાખાએ 16 મેના રોજ આ નિર્ણય આપ્યો હતો. આ કેસની સુનાવણી 8 મેના રોજ થઈ હતી. પ્રથમ કેસ નાણાકીય વર્ષ 2017-18, 2018-19 અને 2019-20 માટે સંબંધિત પાર્ટી ટ્રાન્ઝેક્શનનો હતો. આ કેસમાં ગૌતમ અદાણી, અદાણી પાવરના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર રાજેશ શાંતિલાલ અદાણી અને પૂરા સમયના ડિરેક્ટર વિનીત એસ જૈનને 75,000 રૂપિયાનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો છે.

કંપની અધિનિયમની કલમ-189 હેઠળ, કંપનીઓ માટે કોઈપણ સંબંધિત પક્ષના કરારો અથવા વ્યવહારો વિશેની માહિતી શેર કરવી જરૂરી છે. તે બે પક્ષો વચ્ચેના કરાર તરીકે સમજી શકાય છે જેઓ પહેલેથી જ એકબીજા સાથે વ્યવસાયિક સંબંધો ધરાવે છે. આમાં ઘણીવાર હિતોના સંઘર્ષનું જોખમ રહેલું છે.

આ અંગે અદાણી જૂથે શું કહ્યું?
કંપની એક્ટમાં એવી પણ જોગવાઈ છે કે જો સંબંધિત પાર્ટી ટ્રાન્ઝેક્શન “આર્મ્સ લેન્થ” હેઠળ થયું હોય તો કંપનીએ તેના વિશે માહિતી આપવાની જરૂર નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે વ્યવહાર દરમિયાન વર્તન વ્યાવસાયિક રીતે કરવામાં આવ્યું હતું. આ મુક્તિ માટે, કંપનીએ સાબિત કરવું પડશે કે આવા વ્યવહારોમાં હિતોનો કોઈ સંઘર્ષ નથી. અદાણી પાવરે સુનાવણીમાં આ જોગવાઈ માટે દલીલ કરી હતી. જોકે, રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝનું માનવું છે કે અદાણી ગ્રુપે કાયદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે.

બીજા કેસમાં પણ દંડ
અન્ય એક કેસમાં અદાણી પાવરને વાર્ષિક રિટર્ન ફાઈલ કરવામાં વિલંબ માટે દોષિત ઠેરવવામાં આવી છે. કંપનીએ નાણાકીય વર્ષ 2014-15 અને 2016-17માં આનું ઉલ્લંઘન કર્યું હતું. આ કેસમાં અદાણી પાવર કંપની અને તેના ત્રણ અધિકારીઓ સામે રૂ. 10,200નો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો.

કંપની એક્ટની કલમ-92(4) હેઠળ, કંપનીઓએ વાર્ષિક સામાન્ય સભા (AGM) યોજ્યાના 60 દિવસની અંદર વાર્ષિક રિટર્ન સબમિટ કરવું જરૂરી છે. કંપની ઉપરાંત, રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝે રાજેશ અદાણી, વિનીત એસ જૈન, અદાણી પાવરના ચીફ ફાયનાન્સિયલ ઓફિસર વિનોદ ભંડાવત અને કંપની સેક્રેટરી દીપકભાઈ પંડ્યા પર દંડ ફટકાર્યો હતો.

અદાણી ગ્રુપની મુશ્કેલીઓ
અદાણી ગ્રુપ સામે આ નિર્ણય એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે ગ્રુપ ગંભીર આરોપોની તપાસમાં ઘેરાયેલું છે. માર્ચમાં હિંડનબર્ગ રિસર્ચના રિપોર્ટ બાદ સુપ્રીમ કોર્ટે સેબીને તપાસ કરવા કહ્યું હતું. 24 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ, હિંડનબર્ગે તેમના અહેવાલમાં અદાણી ગ્રુપ પર સ્ટોક મેનીપ્યુલેશન (શેરમાં હેરાફેરી) અને એકાઉન્ટિંગ ફ્રોડમાં સામેલ હોવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. રિપોર્ટમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓના શેર બિનજરૂરી રીતે મોંઘા છે. એટલે કે, આ શેરની વાસ્તવિક કિંમત ઘણી ઓછી છે પરંતુ તે ખૂબ જ અતિશયોક્તિપૂર્વક કહેવામાં આવી છે. જો વાસ્તવિકતા બહાર આવે તો શેરની કિંમત 85 ટકા સુધી ઘટી શકે છે.

આ અહેવાલ પર ભારે હોબાળો થયો હતો. વિપક્ષે સંયુક્ત સંસદીય સમિતિ (જેપીસી) દ્વારા તપાસની માંગ કરી હતી. મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પહોંચ્યો હતો. 2 માર્ચે કોર્ટે સેબીને આરોપોની તપાસ કરીને રિપોર્ટ સબમિટ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. કોર્ટે એક નિષ્ણાત સમિતિની પણ રચના કરી હતી, જેણે આ મામલે પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો છે.