ભારતની તુર્કી પર અસર: પાકિસ્તાની પીએમ તુર્કી પ્રવાસની જાહેરાત કરી તુર્કીએ કહ્યું આવતા જ નહી

ભારત દ્વારા પ્રારંભીક રીતે જ જાહેરાત કરવામાં આવી
તુર્કીમાં આવેલા પ્રચંડ ભૂકંપ બાદ રાહત અને બચાવ કાર્ય ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. જેમાં ભારત મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. ભારતે તુર્કીમાં ‘ઓપરેશન દોસ્ત’ હેઠળ 6 વિમાનો દ્વારા રાહત સામગ્રી, 30 બેડની મોબાઈલ હોસ્પિટલ, તબીબી પુરવઠો અને તમામ જરૂરી વસ્તુઓ પહોંચાડી છે. ડોગ સ્ક્વોડ સહિત ભારતની NDRFની બે ટીમો તુર્કીમાં બચાવ કાર્યમાં લાગેલી છે. ભારત દ્વારા આપવામાં આવેલી મદદ બદલ આભાર વ્યક્ત કરતા તુર્કીએ તેને પોતાનો સાચો મિત્ર ગણાવ્યો છે. તુર્કી અને ભારત વચ્ચે છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં સંબંધો સારા નથી રહ્યા, પરંતુ માનવીય મદદમાં ભારત હંમેશા આગળ રહ્યું છે.

MoS @MoS_MEA visited Embassy of Türkiye to express condolences on the devastation caused by today's earthquakes.Conveyed PM @narendramodi’s message of sympathy & humanitarian support. Underscored readiness to send relief material,as well as NDRF & medical teams to assist Türkiye. pic.twitter.com/dFDkpqZtlh

— Arindam Bagchi (@MEAIndia) February 6, 2023

પાકિસ્તાન પોતે જ આર્થિક સંકટમાં ફસાયેલું છે
ભારત તુર્કીને મદદ કરવામાં સક્રિયપણે વ્યસ્ત છે. તે જ સમયે, પાકિસ્તાન પોતે આર્થિક સંકટમાં ફસાયેલ છે, આવી સ્થિતિમાં તે તુર્કીને વધુ મદદ કરવા સક્ષમ નથી. પાકિસ્તાની વિશ્લેષકો ભારત અને તુર્કીની નિકટતાથી ડરવા લાગ્યા છે. પાકિસ્તાની મીડિયામાં પણ આ વિશે ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. તુર્કીમાં આવેલા ભૂકંપને કારણે જાનહાનિ અને જાનમાલના નુકસાનથી વ્યથિત. શોકગ્રસ્ત પરિવારો પ્રત્યે સંવેદના ઘાયલો જલ્દી સાજા થાય.

"Dost" is a common word in Turkish and Hindi… We have a Turkish proverb: "Dost kara günde belli olur" (a friend in need is a friend indeed).
Thank you very much 🇮🇳@narendramodi @PMOIndia @DrSJaishankar @MEAIndia @MOS_MEA #earthquaketurkey https://t.co/nB97RubRJU

— Fırat Sunel फिरात सुनेल فرات صونال (@firatsunel) February 6, 2023

પાકિસ્તાન સમર્થક તુર્કીનું વલણ બદલાયું
ભારત તુર્કીના લોકો સાથે એકતામાં ઊભું છે અને આ દુર્ઘટનાનો સામનો કરવા માટે શક્ય તમામ મદદ કરવા તૈયાર છે. પાકિસ્તાની વિશ્લેષકો કહે છે કે, ભારત આ દુર્ઘટનાને રાજદ્વારી તક તરીકે જોઈ રહ્યું છે અને મદદ દ્વારા તેના પ્રત્યે તુર્કીનું વલણ બદલવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. ભારત મદદ દ્વારા તુર્કીને બતાવી રહ્યું છે કે, તે તેનો સહાનુભૂતિ ધરાવનાર છે. પાકિસ્તાનના રાજકીય વિશ્લેષક કમર ચીમાનું કહેવું છે કે, ભારત તુર્કીને મોટી રકમની મદદ મોકલી રહ્યું છે, તે પીએમ મોદીની સ્માર્ટ સ્ટ્રેટેજીનો ભાગ છે. તેમણે કહ્યું, આવી માનવતાવાદી આપત્તિ ક્યાંય પણ ત્રાટકી શકે છે.

Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve ülkemizin pek çok yerinde hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. İlgili tüm birimlerimiz AFAD koordinasyonunda teyakkuz halindedir.

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) February 6, 2023

ભારત મુસ્લિમ દેશો વચ્ચે નિકટતા વધી રહ્યું છે
બીજું, આવી આફતો પણ એક રીતે તકો છે. ભારત મુસ્લિમ વિશ્વ સાથે તેની નિકટતા વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. તુર્કી એક મુસ્લિમ દેશ છે અને તેણે પાકિસ્તાન સાથે જ રહેવાનું છે એવી પાકિસ્તાન અને ભારતની અગાઉની સરકારો દ્વારા જે અંતર ઊભું કરવામાં આવ્યું હતું. તે અંતર હવે સમાપ્ત થઈ ગયું છે. પરિસ્થિતિ એટલી હદે બદલાઈ ગઈ છે કે પાકિસ્તાન કાશ્મીરમાંથી મુસ્લિમ વિશ્વને જે પાવડર વેચતું હતું તે બંધ થઈ ગયું છે. તેનું કારણ એ છે કે મુસ્લિમ દેશોને હવે કાશ્મીરમાં રસ નથી.

Anguished by the loss of lives and damage of property due to the Earthquake in Turkey. Condolences to the bereaved families. May the injured recover soon. India stands in solidarity with the people of Turkey and is ready to offer all possible assistance to cope with this tragedy. https://t.co/vYYJWiEjDQ

— Narendra Modi (@narendramodi) February 6, 2023

શેહબાઝ શરીફે પ્રવાસની જાહેરાત કરી પછી રદ્દ કરી
તેઓ પોતે જ ઈઝરાયેલ સાથેના સંબંધો સુધારવામાં વ્યસ્ત છે. તેઓ કાશ્મીરનો મુદ્દો ભૂલી ગયા છે. ‘પાકિસ્તાનનો શરત તુર્કી માટે બેકફાયર’ પાકિસ્તાનને મોટો રાજદ્વારી ફટકો ત્યારે પડ્યો જ્યારે તુર્કીએ પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન શેહબાઝ શરીફને ભૂકંપગ્રસ્ત દેશની મુલાકાત લેતા અટકાવ્યા. હકીકતમાં સોમવારે તુર્કીમાં આવેલા ભૂકંપ બાદ પાકિસ્તાનના પીએમ શરીફે તુર્કી સાથે એકતા દર્શાવવા માટે મંગળવારે તુર્કીના પ્રવાસની જાહેરાત કરી હતી. પાકિસ્તાનની સૂચના મંત્રી મરિયમ ઔરંગઝેબે ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે, ‘PM શાહબાઝ શરીફ તુર્કીના પ્રવાસ પર છે. આવતીકાલે અંકારા જશે. સવાર આ દરમિયાન તેઓ રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગનને ભૂકંપને કારણે થયેલા જાનમાલના નુકસાન અંગે સંવેદના વ્યક્ત કરશે. વોઝીર આઝાદ શાહબાઝ શરીફ આવતીકાલે સવારે અંકારા જવા રવાના થશે, તેઓ તબાહી બદલ તુર્કીના લોકો પ્રત્યે સંવેદના અને સંવેદના વ્યક્ત કરશે. ભૂકંપના કારણે. નિર્ણય લેશે. વડા પ્રધાનની તુર્કીની મુલાકાતને કારણે, 9 ફેબ્રુઆરી, ગુરુવારે બોલાવવામાં આવેલી APC મુલતવી રાખવામાં આવી રહી છે, સાથી પક્ષો સાથે પરામર્શ કરીને નવી તારીખની જાહેરાત કરવામાં આવશે.

وزیراعظم شہباز شریف کل صبح انقرہ روانہ ہوں گے، وہ صدر اردوان سے زلزلے کی تباہی، جانی نقصان پر افسوس اور تعزیت،ترکیہ کے عوام سے یک جہتی کریں گے۔ وزیراعظم کے دورہ ترکیہ کی وجہ سے جمعرات 9 فروری کو بلائی گئی اے پی سی مؤخر کی جا رہی ہے، اتحادیوں کی مشاورت سے نئی تاریخ کا اعلان ہوگا

— Marriyum Aurangzeb (@Marriyum_A) February 7, 2023

તુર્કીએ કહ્યું અમે કોઇનું સ્વાગત કરી શકીએ તેમ નથી
આ જાહેરાતના થોડા સમય પછી, તુર્કીના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિના વિશેષ સહાયક આઝમ જમીલે એક ટ્વિટમાં કહ્યું કે તુર્કી હાલમાં તેના દેશના લોકોની સંભાળ લઈ રહ્યું છે, તે અન્ય કોઈને હોસ્ટ કરવા માંગતું નથી. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, ‘આ સમયે તુર્કી ફક્ત તેના પોતાના લોકોની સંભાળ રાખવા માંગે છે, તેથી કૃપા કરીને ફક્ત રાહત કર્મચારીઓને જ મોકલો.’ આવા સમયે તુર્કી જે છેલ્લી વસ્તુ ઇચ્છે છે તે રાજ્યના મહેમાનોની સંભાળ રાખવાની છે. મહેરબાની કરીને માત્ર રાહત સ્ટાફ મોકલો.

The last thing Turkey wants at a time like this is to look after state guests. Please send relief staff only.

— Azam Jamil اعظم (@AzamJamil53) February 7, 2023

પાકિસ્તાન શરમજનક સ્થિતિમાં મુકાવું પડ્યું હતું
પાકિસ્તાનને આ જવાબથી અપમાનિત થવું પડ્યું અને તેની શરત બેકફાયર થઈ ગઈ. પાકિસ્તાને પીએમ શરીફની તુર્કીની મુલાકાત રદ કરી અને કહ્યું કે રાહત કાર્ય અને ખરાબ હવામાનને જોતા આ પ્રવાસ રદ કરવામાં આવ્યો છે. એક તરફ જ્યાં પાકિસ્તાન તેના ખૂબ જ નજીકના મિત્ર તુર્કીની ઉદાસીનતાનો સામનો કરી રહ્યું છે, તો બીજી તરફ, ભારત તુર્કીને રાહત અને બચાવ કાર્યમાં મદદ કરી રહ્યું છે અને તેના લોકો અને નેતાઓની પ્રશંસા મેળવી રહ્યું છે.

#OperationDost

We Care.#IndianArmy#Türkiye pic.twitter.com/WoV3NhOYap

— ADG PI – INDIAN ARMY (@adgpi) February 9, 2023

મુસ્લિમ દેશનો પડખે હંમેશા રહ્યું છે તુર્કી
જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈયિપ એર્ડોગનની પાર્ટી સત્તા પર આવી ત્યારે તુર્કી પોતે જ સત્તામાં આવ્યા હતા. મુસ્લિમ વિશ્વના નેતા બનાવવા માટે. આ પ્રયાસમાં એર્દોગને કાશ્મીર જેવા મુસ્લિમ દેશોના વિવાદિત મુદ્દાઓને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર મૂકવાનું શરૂ કર્યું. એર્દોગને સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ઘણી વખત પાકિસ્તાનનો પક્ષ લેતા ભારત વિરુદ્ધ બોલ્યા. 2019માં એર્દોગને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય છેલ્લા 72 વર્ષથી કાશ્મીર મુદ્દાને ઉકેલવામાં નિષ્ફળ રહ્યો છે.

એર્દોગેન પાકિસ્તાન-કાશ્મીર મુદ્દે ભારતને ઘેરી ચુક્યાં છે
એર્દોગન ફેબ્રુઆરી 2020માં પાકિસ્તાન પહોંચ્યા ત્યારે તેમણે પાકિસ્તાની સંસદમાં કાશ્મીર મુદ્દા પર ભારતને ઘેર્યું હતું. એર્દોગને કહ્યું હતું કે, આ મુદ્દો તુર્કી માટે પણ એટલો જ મહત્વપૂર્ણ છે જેટલો કાશ્મીર પાકિસ્તાન માટે છે. એર્દોગને કહ્યું હતું કે, ‘આપણા કાશ્મીરી ભાઈ-બહેનો દાયકાઓથી પીડાઈ રહ્યા છે. કાશ્મીર મુદ્દે અમે પાકિસ્તાનની સાથે છીએ. અમે યુએન જનરલ એસેમ્બલીમાં પણ આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. કાશ્મીરનો મુદ્દો યુદ્ધ દ્વારા ઉકેલી શકાતો નથી પરંતુ તેને પ્રામાણિકતા અને ન્યાયીપણાથી જ ઉકેલી શકાય છે. આ કામમાં તુર્કી પાકિસ્તાનની સાથે છે. તેમના સંબોધન પર પાકિસ્તાનની સંસદ તાળીઓના ગડગડાટથી ગુંજી ઉઠી.

કાશ્મીરના 370 ના મુદ્દે પણ ભારત સામે સવાલો ઉઠાવી ચુક્યા છે
સપ્ટેમ્બર 2020માં, ફરી એકવાર એર્દોગને કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવાના વિરોધમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં પોતાનું વલણ રજૂ કર્યું. તેમણે કહ્યું હતું કે, દક્ષિણ એશિયામાં શાંતિ અને સ્થિરતાને ધ્યાનમાં રાખીને કાશ્મીરનો મુદ્દો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ એક સળગતી સમસ્યા રહે છે. જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો નાબૂદ કરવામાં આવ્યા બાદ સ્થિતિ વધુ જટિલ બની છે.’ ભારતે દરેક વખતે એર્દોગનના નિવેદનોની નિંદા કરતા કહ્યું છે કે કાશ્મીર ભારતનો આંતરિક મામલો છે અને તેમાં તુર્કીનો દખલ સંપૂર્ણપણે અસ્વીકાર્ય છે.

હાલ તો તુર્કી ભારતનો આભાર વ્યક્ત કરતા થાકતું નથી
ભારતે તુર્કીને અન્ય દેશોની સાર્વભૌમત્વનું સન્માન કરવાનું શીખવા માટે ઘણી વખત સૂચના આપી છે. તે જ સમયે, પાકિસ્તાને એર્દોગનના આ નિવેદનોની ખૂબ પ્રશંસા કરી છે. શીતયુદ્ધ દરમિયાન તુર્કી અને પાકિસ્તાન નજીક આવ્યા હતા અને જ્યારથી એર્દોગન રાષ્ટ્રપતિ બન્યા છે ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો વધુ મજબૂત બન્યા છે. તુર્કી અને ભારત વચ્ચેના વેપાર સંબંધોમાં ભારત અને તુર્કી વચ્ચે ખેંચતાણ ચાલી રહી છે. તુર્કી છેલ્લા કેટલાક સમયથી ખોરાકની તંગીનો સામનો કરી રહ્યું છે. તેમ છતાં તેણે ગયા વર્ષે ભારતથી મોકલવામાં આવેલ હજારો ટન ઘઉં પરત કર્યા હતા. તુર્કીએ મે 2022માં 56,877 ટન ઘઉં પરત કર્યા હતા અને કહ્યું હતું કે ઘઉંમાં રૂબેલા વાયરસ જોવા મળ્યો હતો.

ઘઉં મુદ્દે પણ બંન્ને દેશો વચ્ચે અસહજ વાતાવરણ સર્જાઇ ચુક્યું છે
વિશ્લેષકોએ જણાવ્યું હતું કે તુર્કીએ આ ઘઉં રાજકીય નિર્ણય હેઠળ પરત કર્યા છે અને ઘઉંમાં કોઈપણ પ્રકારના વાયરસ જોવા મળ્યા નથી. બાદમાં તુર્કી દ્વારા પરત કરવામાં આવેલ ઘઉં ઈજિપ્ત દ્વારા ખરીદવામાં આવ્યા હતા. ભારત અને તુર્કી વચ્ચેના વેપારમાં અસંતુલનની સમસ્યા ઉભી થઈ છે. ભારત તુર્કીને વેચે છે તેના કરતાં તુર્કી પાસેથી ઘણો ઓછો માલ ખરીદે છે. તુર્કી આ વેપાર અસંતુલનથી નાખુશ છે. તે ઇચ્છે છે કે ભારત તુર્કીમાંથી તેની આયાત વધારશે અને તુર્કીમાં રોકાણ પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે. ભારત તુર્કીને મધ્યમ તેલ, ઇંધણ, સિન્થેટિક અને કુદરતી રેસા, ઓટોમોટિવ પાર્ટ્સ, એસેસરીઝ અને ઓર્ગેનિક કેમિકલ મોકલે છે.

ભારત-તુર્કીનો 80 હજાર કરોડનો વ્યાપાર
જ્યારે તે તુર્કીને ખસખસ, એન્જિનિયરિંગ સાધનો, લોખંડની આયાત કરે છે. અને સ્ટીલની વસ્તુઓ, મોતી, આરસ વગેરે. વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, 2021-22માં ભારત અને તુર્કી વચ્ચે કુલ 80 હજાર કરોડનો વેપાર થયો હતો. જેમાં 65 હજાર કરોડની નિકાસ અને 15 હજાર કરોડની આયાતનો સમાવેશ થાય છે.

વેપારમાં અસંતુલન માટે તુર્કી નારાજ છે
વેપારમાં આ અસંતુલન માટે તુર્કી ભારતથી નારાજ છે.અણુ ઉર્જા ટેકનોલોજીનો મુદ્દો તુર્કી પરમાણુ ઉર્જા બનાવવા માંગે છે. તેની પાસે ન્યુક્લિયર પાવર બનાવવા માટે થોરિયમ છે, પરંતુ તેની પાસે ટેક્નોલોજી નથી. રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગન વર્ષ 2017 અને 2018માં માત્ર ટેક્નોલોજી મેળવવા માટે ભારત આવ્યા હતા પરંતુ તેમને અહીં કશું મળ્યું નથી. એર્દોગનનો આ પ્રવાસ નિષ્ફળ ગયો અને તેઓ ભારતથી ખૂબ જ નિરાશ થયા. આ બધી બાબતોએ તુર્કી અને ભારત વચ્ચેનું અંતર વધાર્યું અને તુર્કી પાકિસ્તાનની નજીક આવતું રહ્યું. ભારતે પણ મધ્ય પૂર્વના તમામ મુસ્લિમ દેશો સાથે તેની નિકટતા વધારવાનું ચાલુ રાખ્યું, પરંતુ તુર્કી-ભારત સંબંધો તે રીતે વધુ મજબૂત ન થયા.

પીએમ મોદી મધ્યપુર્વના તમામ મુસ્લિમ દેશોની મુલાકાત લઇ રહ્યા છે
પીએમ મોદીએ વડાપ્રધાન બન્યા બાદ મધ્ય પૂર્વના લગભગ તમામ મુસ્લિમ દેશોની મુલાકાત લીધી છે પરંતુ તેઓ ક્યારેય તુર્કીની સત્તાવાર મુલાકાતે ગયા નથી. જો કે, હવે ભારત તેની તકલીફમાં તુર્કીની સાથે ઉભું જોવા મળી રહ્યું છે. તુર્કીને પણ આ વાતનો અહેસાસ થયો છે અને તેણે ભારતની મદદની ખૂબ પ્રશંસા કરી છે.

તુર્કી પીએમ અને ભારત બંન્નેનો આભાર વ્યક્ત કરી ચુક્યું છે
ભારતમાં તુર્કીના રાજદૂત ફિરત સુનેલે કહ્યું છે કે ભારત તુર્કીનો સાચો મિત્ર છે. જેણે આગ લાગ્યા બાદ તરત જ મદદનો હાથ લંબાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે તેઓ ભારત તરફથી તુર્કીને આપવામાં આવી રહેલી મોટી મદદની પ્રશંસા કરે છે. ભૂકંપ પછીના 48 થી 72 કલાક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને આ દરમિયાન ભારતીય ટીમો તુર્કી પહોંચી હતી. જેના માટે તુર્કી ભારતનો આભાર વ્યક્ત કરે છે.