બિપોરજોયની આફ્ટર ઇફેક્ટ તોફાન કરતા ભયાનક,હવે આ પડકારોનો કરવો પડશે સામનો

ચક્રવાત બિપરજોય ગુજરાતના દરિયાકાંઠે અથડાયા બાદ અત્યંત ખતરનાક બની ગયું છે. આ વાવાઝોડું ઝડપથી સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છના વિસ્તારો તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. કચ્છના માંડવી વિસ્તારમાં તોફાની પવનો ફૂંકાઈ રહ્યા છે. ચક્રવાતને કારણે પવન 125 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે ચાલી રહ્યો છે. તોફાની પવનના કારણે સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના વિસ્તારોમાં વૃક્ષો અને થાંભલાઓ પડવા લાગ્યા હતા. આઈએમડીના જણાવ્યા અનુસાર વાવાઝોડાએ લેન્ડફોલ કર્યું છે. ચક્રવાતને કારણે સર્જાયેલા જોખમને ધ્યાનમાં રાખીને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાંથી 94 હજારથી વધુ લોકોને બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા. 15 જહાજ, 7 એરક્રાફ્ટ, એનડીઆરએફની ટીમો તૈનાત કરવામાં આવી હતી. લોકોને ઘરની બહાર ન નીકળવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી. ક્યાંક વૃક્ષો પડી રહ્યા છે તો ક્યાંક વીજ થાંભલાઓ પડી ગયા છે. ચક્રવાતી તોફાન બિપરજોય નજીક આવતા જ તોફાની પવનોએ તબાહી મચાવી દીધી હતી. એક તરફ ગુજરાતમાં લેન્ડફોલ દરમિયાન નુકસાનની આશંકાએ વહીવટીતંત્ર અને લોકોની ચિંતા વધારી દીધી છે. બીજી તરફ, બિપરજોયની ‘આફ્ટર ઈફેક્ટ’ને લઈને તણાવ છે.

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર તોફાનથી થયેલા નુકસાનનો અંદાજ પણ શુક્રવારે જ લગાવી શકાય છે, પરંતુ ચક્રવાતને કારણે શુક્રવારે સવારે ભારે વરસાદની આશંકા છે. હવામાન વિભાગે કચ્છમાં ભારે વરસાદની સંભાવના વ્યક્ત કરી છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર શુક્રવારે પણ સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં ભારે વરસાદ ચાલુ રહેશે. બીજી તરફ જો વરસાદ પડશે તો વહીવટીતંત્ર અને લોકોની મુશ્કેલીમાં વધુ વધારો થશે. કારણ કે, વાવાઝોડાને કારણે થયેલા ડિસલોકેશનને રિપેર કરવામાં વધુ સમય લાગશે. આ સાથે વરસાદ દરમિયાન પણ કોઈ જાનહાનિ ન થાય તે સુનિશ્ચિત કરવાનો વહીવટીતંત્ર સામે મોટો પડકાર છે.

નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, શુક્રવારે વરસાદને કારણે રાહત અને બચાવ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં મુશ્કેલીઓ આવી શકે છે. વીજ પુરવઠો અને રાહત સહિતની કામગીરીમાં અડચણ પેદા થઇ શકે છે. એટલે કે લોકોને લાંબા સમય સુધી વીજળી વિના જીવવું પડશે. બીજી તરફ જેમના મકાનો ધરાશાયી થયા છે તેઓએ પણ પોતપોતાના સ્થળે જવા માટે વધુ રાહ જોવી પડશે. ત્યાં સુધી તેઓ સરકાર દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલા આશ્રયસ્થાનમાં રહેશે. તેમજ વાવાઝોડાને કારણે થયેલા નુકસાનનો અંદાજ કાઢવામાં સમય લાગી શકે છે. હવામાન વિભાગના એલર્ટ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે બિપરજોય ભલે ગુજરાતમાંથી પસાર થશે પરંતુ તેની અસર રાજ્ય પર પણ પડશે.તેની અસર ભારતના આ રાજ્યો પર પણ પડશે.

હવામાન નિષ્ણાતોનું અનુમાન છે કે, લેન્ડફોલ કર્યા બાદ ચક્રવાતની ઝડપ ઘટશે. ઉત્તર-પૂર્વ તરફ આગળ વધતા પહેલા દક્ષિણ-દક્ષિણ-પશ્ચિમ રાજસ્થાનને અસર કરશે. ચક્રવાતને કારણે રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, નવી દિલ્હી અને ઉત્તર પ્રદેશમાં આગામી ચાર દિવસ સુધી ભારે વરસાદ પડી શકે છે. દિલ્હી-એનસીઆરમાં ચક્રવાત બિપરજોયની વધુ અસર થવાની અપેક્ષા નથી. જો કે આસપાસના વિસ્તારોમાં ભારે પવન સાથે વરસાદની શક્યતા છે. IMD નું કહેવું છે કે તોફાનના કારણે દિલ્હીમાં આગામી 4 દિવસ સુધી ભારે વરસાદ પડી શકે છે.

પાકિસ્તાનમાં 82 હજાર લોકોનું સ્થળાંતર
વાવાઝોડું ગુજરાત થઈને પાકિસ્તાનના કરાચી પહોંચશે. પાકિસ્તાનમાં આ અંગે એલર્ટ પણ જારી કરવામાં આવ્યું છે. ગુરુવારે, દક્ષિણ સિંધ પ્રાંતમાં 82,000 થી વધુ લોકોને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાંથી સુરક્ષિત સ્થળોએ ખસેડવામાં આવ્યા હતા. પાકિસ્તાનના હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, કરાચીના ચાર જિલ્લાની ઓળખ કરવામાં આવી છે. જ્યાં બિપરજોય તબાહી મચાવી શકે છે. જેમાં થટ્ટા, બદીન, સુજાવલ અને મલીરનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે થરપારકર વિસ્તારમાં પણ એલર્ટ જારી કરવામાં આવ્યું છે.

જૂનની શરૂઆતમાં બિપોરજોય ચક્રવાત સર્જાયુ
એક રિપોર્ટ અનુસાર બિપરજોય અરબી સમુદ્રમાં અત્યાર સુધીનું સૌથી લાંબુ ચાલેલું તોફાન છે. આ દરમિયાન ઘણી વખત તોફાનની પેટર્નમાં વિચિત્ર ફેરફારો જોવા મળ્યા હતા. 6 અને 7 જૂને વાવાઝોડાની ઝડપ 55 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે 139 કિમી પ્રતિ કલાકે પહોંચી હતી. જ્યારે 9 અને 10 જૂને તોફાની પવનની ઝડપ 120 કિમી પ્રતિ કલાકથી વધીને 196 કિમી થઈ ગઈ હતી.

ગરમ પાણીના કારણે સર્જાયું તોફાન
હવામાનશાસ્ત્રીઓના મતે બિપરજોયની ઝડપ સતત આવતા પરિવર્તન પાછળ અરબી સમુદ્રનું ગરમ પાણી છે. એ જ ગરમ પાણી જેણે આ તોફાનને આટલું શક્તિશાળી બનાવ્યું. સામાન્ય રીતે, ચક્રવાતી તોફાનનો સમયગાળો એટલો લાંબો નથી હોતો જેટલો બાયપરજોયનો રહ્યો હતો. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, કોઇ પણ વાવાઝોડાને સેફિર-સિમ્પસન હરિકેન વિન્ડ સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે. જે કેટેગરી આ પ્રમાણે છે.

→ કેટેગરી 1: તોફાનની ઝડપ 120 થી 153 કિમી પ્રતિ કલાક
→ કેટેગરી 2: સ્પીડ 155 થી 177 કિમી પ્રતિ કલાક
→ કેટેગરી 3: સ્પીડ 179 થી 208 કિમી પ્રતિ કલાક
→ કેટેગરી 4: સ્પીડ 209થી 251 કિમી પ્રતિ કલાક

ગ્લોબલ વોર્મિંગના કારણે અરબ સાગર તોફાનનું નવું કેન્દ્ર
જૂનની શરૂઆતના દિવસોમાં અરબી સમુદ્રની સપાટીનું તાપમાન 31 થી 32 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે પહોંચી ગયું હતું. જે તેના સરેરાશ તાપમાન કરતા વધારે હતું. વૈજ્ઞાનિકોના મતે અરબી સમુદ્રનું પાણી ગરમ થઈ રહ્યું છે અને આ ગરમ પાણીના કારણે ચક્રવાતી તોફાનો વધી રહ્યા છે. આ ચક્રવાત એવા હોય છે જે લાંબો સમય સુધી ચાલે છે. બિપોરજોય પણ વાવાઝોડાના ઇતિહાસમાં સૌથી લાંબુ વાવાઝોડું છે.

બંગાળની ખાડીમાં ઘટ્યા તોફાન
એક અભ્યાસ સૂચવે છે કે અરબી સમુદ્રમાં ચક્રવાતના ટ્રાન્સલેશન એટલે કે જે સ્પીડથી તે ફરે છે તે ઘટી ગઇ છે. જો કે તેનો સમયગાળો વધી ગયો છે. હવામાનશાસ્ત્રીઓના મતે બંગાળની ખાડીમાં વધુ તોફાનો આવે છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં બંગાળની ખાડીમાં ચક્રવાતી તોફાનો 8% ઘટ્યા છે અને અરબી સમુદ્રમાં વધ્યા છે. મતલબ કે અરબી સમુદ્રમાંથી ઉઠેલા આ ચક્રવાતી વાવાઝોડાએ હવે ભારત તેમજ સમગ્ર વિશ્વ માટે ખતરાની ઘંટી સમાન છે.